Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zacząłpozorniewycofywaćsiępodichnaporem,anastępnieznienacka
uderzałnaśmiałoposuwającegosięzanimprzeciwnikaizmusiwszy
godoodwrotu,ścigałażdowybrzeżyOceanu.Niedobitki,które
znalazłytuschronienienaniewielkiejwysepceprzybrzeżnej(dziś
półwysepPenichenapółnocodLizbony)byływycieńczonegłodem
izupełniebezbronne.CzęśćżołnierzyCezaranapośpiesznie
skleconychtratwachprzedostałasięzaściganyminaowąwysepkę
itamspotkałichzażartyopór.Kiedynastałprzypływ,falemorskie
porwałyizatopiłynieznającychtegozjawiskażołnierzyrzymskich,tak
żetylkojednemuznichudałosiędotrzećwpławdolądu,gdzie
znajdowałasięresztażołnierzyCezara.Cezar,widząccosięstało,
kazałściągnąćzGadesłodzie,którymiprzedostałsięnatęwyspę
idopierowtedyuporałsięostateczniezwycieńczonymitrudami
igłodemniedobitkami.„Stamtądpopłynąłwzdłużbrzegu
ażdoBrigancjum[dziśhiszp.LaCoruña],miastaKalecji[ob.Galicia].
Falamiprzybrzeżnymi,którewywołał,podpływającdolądu,zatrwożył
ludzidotądnieobznajomionychzwidokiemflotyipobiłich”(Cassius
Dio,XXXVII53,4,przeł.W.Madyda).
WtakisposóbcałaLuzytaniadostałasiępodfaktycznepanowanie
rzymskie,anie,jakbyłodotąd,formalne.
Należyjednakpodkreślić,żeCezarpodczasswegodrugiegopobytu
wHiszpaniizaprowadziłteżznacznyładpodwzględemprawno-
organizacyjnymwswojejprowincji.Przedewszystkimudałomusię
pogodzićzwaśnionemiędzysobątutejszemiastaiuporządkować
wreszcienabrzmiałezagadnieniezadłużenialudnościprzezznaczne
ukróceniesamowoliirozzuchwalonejchciwościwierzycieli.„Wydał
mianowicierozporządzeniepozwalającewierzycielomzabierać
coroczniedwietrzeciezdochodówichdłużników,ztymżetylko
resztamiałapozostaćdoosobistegorozporządzeniawłaściciela,dopóki
długniezostaniecałkowiciewyrównany”(Plut.,Caes.,12,przeł.
M.Brożek).
Możnastwierdzić,żeCezarniezmarnowałspędzonegowHiszpanii
czasu.Zdobyłtuprzecież„wielkąsławę,apozatymnietylkosam
wzbogaconyodjeżdżałztejprowincji,aletakżeżołnierzejegoporobili
tamnawyprawachwojennychmajątkiiobwołaligoimperatorem”
(tamże),atoupoważniałogodostarańoprzyznaniemuprawa
doodbyciatryumfu.
WłaśniewHiszpaniimożnabyłozauważyć,żeCezarzacząłtakże
zabiegaćopozyskanieprzychylnościswoichżołnierzy,żebywrazie
