Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(1)TukidydeszAtenopisałwojnę,którąprowadzilimiędzysobą
PeloponezyjczycyiAteńczycy.Zabrałsiędodziełazarazzpoczątkiem
wojny,spodziewającsię,żebędzieonawielkaizewszystkich
dotychczasowychwojennajbardziejgodnapamięci.Wniosekswójzaś
opierałnatym,żeobiestronyruszałynanią,znajdującsięuszczytu
swejpotęgiwojennej,aresztaHelladybądźodrazu,bądźzpewnym
wahaniemprzyłączałasiędojednejalbodrugiejstrony.Byłtobowiem
największyruch,jakiwstrząsnąłHellenamiipewnączęściąludów
barbarzyńskich,amożnapowiedziećnawet,żeiprzeważającączęścią
ludzkości.Dokładnezbadaniewypadkówpoprzedzającychtęwojnę
ijeszczedawniejszychniebyłomożliwezewzględunazbytdługi
okresczasu,jakiodnichupłynął;jednakżecofającsięwnajodleglejszą
przeszłość,napodstawieświadectw,którerozpatrujęiktórymmuszę
wierzyć,sądzę,żeniebyłowówczasaniwielkichwojen,aniinnych
wielkichwydarzeń.
(2)Okazujesiębowiem,żetenkraj,któryobecnienazywasię
Helladą,nieodrazumiałludnośćosiadłą,leczżewdawniejszych
czasachodbywałysiętuwędrówki,aplemionałatwoopuszczałyswą
ziemię,ulegającstaleczyjejśprzewadzeliczebnej.Niebyłowówczas
handluanibezpiecznejkomunikacjilądowejimorskiej;każdyszczep
wykorzystywałswąziemiętylkocelemzaspokojenianiezbędnych
potrzeb;niegromadzonomajątkówaninieuprawianoziemi,gdyż
nigdyniebyłowiadomo,czyktośobcysięniepojawiinieodbierze
plonów.Murówobronnychniebyło;ludzie,przekonani,żewszędzie
potrafiąsobiezdobyćdzienneutrzymanie,bezprzykrościopuszczali
swojesiedziby.Niebylisilniiniemielianiwielkichmiast,aniinnych
czynnikówpotęgi.Największezaśprzesunięciaodbywałysięzawsze
nanajurodzajniejszychobszarach:dzisiejszejTessalii,Beocji,większej
częściPeloponezu(próczArkadii),awpozostałejHelladzierównież
naterenach,którebyłynajżyźniejsze.Albowiemwzrastającedzięki
urodzajnejziemibogactwoposzczególnychjednostekwywoływało
walkiwewnętrzne,którezkoleirujnowałymieszkańcówkraju,
jednocześniezaśobceplemionabardziejzagrażałytakiemukrajowi.
DlategoteżwAttyce,gdzieodnajdawniejszychczasówzpowodu
nieurodzajnejglebyniebyłowalkwewnętrznych,stalemieszkała
tasamaludność.Nienajsłabszymdowodemmegorozumowania,
żewłaśniewskutekzmianludnościowychpozostałaczęśćHelladynie
doszładotakiegowzrostujakAttyka,jestfakt,żeprzecieżci,którzy
musieliuciekaćzinnychkrajówgreckichzpowoduwojnyalbosporów
