Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięrozstrzygaćkwestiesporneprzezbadaniegenetycznezachowanych
artefaktówbiologicznych.
Starożytnearmie,któreprzemieszczałysięmiędzykontynen-
tami,nroznosiły”chorobyzakaźne.Czasamizmieniałyterenyich
endemicznegowystępowania.Jednązchoróbprzybyłychzwojskiem
byłtrąd6.Możliwe,żepojawiłsięzżołnierzamiarmiialeksandryjskiej
wracającymidoGrecjiw327-326r.p.n.e.zkampaniiindyjskiej
7
.
PliniuszStarszypisał,żetrądprzybyłdoWłochjakonowachoroba
wrazzarmiąPompejuszaw62r.p.n.e.irozprzestrzeniałsiępowoli
wrazzżołnierzamiprzemieszczającymisiępocałymkontynencie
8
.Ze
względunadługiokreswylęganiaicharakterystycznyprzebieg,nie
powodowałgwałtownychzmiandemograficznych.Jednakdeformacje
ciałabędącenastępstwemchorobypowodowałylękprzedzarażeniem
ipoczuciewstrętudochorychludzi.Trądstawałsięnaznaczeniem,
piętnem.Dodniadzisiejszegowniektórychkrajachsłowolepra
traktowanejestjakoprzekleństwo9.
Trądzmieniałstosunkispołeczno-kulturowe,prowadziłdo
podziałów,wykluczeń,stygmatyzacji,jednocześnieprowokowałrozwój
działańprewencyjnychprzedzakażeniem.Stałsięnajwiększąplagąśred-
niowiecza,którawymusiłarozwójdziałańorganizacyjno-zarządczych
6TrądjestwywoływanyprzezbakterięMycobacteriumleprae,wykrytąprzez
NorwegaArmaueraHansenaw1873r.;okreswylęgania5-20lat.
7M.D.Grmek,op.cit.,s.224;Zaraźliwośćtrądujestmała,zakażeniewymaga
długotrwałegoibliskiegokontaktuzchorymimającymizakaźnąpostaćchoroby.
Wrażliwośćnatrądjestróżnauludziróżnychras.Trudnyjestdoustaleniaokres
wylęgania,zwyklebardzodługi.G.W
.Hunter,W
.W
.Frye,J.C.Swartzwelder,Medycyna
tropikalna,przekł.W
.J.Babecki,PZWL,Warszawa1966,s.199.
8S.G.Browne,G.Stanley,Someaspectsofthehistoryofleprosy:theleprosieofyester-
day,nProceedingsoftheRoyalSocietyofMedicine”1975,Vol.68,No8,s.485-493.
Celsus(53p.n.e.-7n.e.)twierdził,żetrądbyłrzadki.Ph.A.Kalisch,AnOverviewof
ResearchontheHistoryofleprosy,nInternationalJournalofLeprosy”1975,Vol.43,
No2,s.129-144.
9W.H.VanBrakel,Measuringleprosysigma-apreliminaryrevievoftheleprosylit-
erature,nInternationalJournalofLeprosyandOtherMycobacterialDiseases”2003,
Vol.71,No3,s.190-197.Takjakwjęzykupolskimsłowoncholera”
,poepidemiach
wXIXw.
1.Wojnyiepidemie,wprowadzeniehistoryczne
15
