Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
łychangielskichhrabstwmusielijeszczezdobyćwprawępodczaswojen
szkockich.Wielemówifakt,żeEdwardIkorzystałzusługswoichniedaw-
nychprzeciwnikówzWaliipodczaswalkweFlandriiiSzkocji.
Źródłamisąprzedewszystkimlistypłacskarbupaństwazachowanewarchi-
wachRecordsOfce.Bardzoczęstogłównespisyfinansówzawierajądane,któ-
rychnieznajdziemynigdzieindziej.Kolejnąpomocąsązbiorypismotwartych
izamkniętych.Bardzomożliwe,żejakieśmateriałyumknęłymojejuwadze
pośródmasyrozporządzeń,bowiemwielkośćspisówoszałamiaprzybrakuwy-
drukowanegokalendarza.RejestryLordaMarszałkazalata1277i1282sąwy-
drukowanewParliamentaryWrits.Spośródkronikarzyzanajbardziejprzydat-
nychuważamWalteremzGuisborough(zwanegorównieżHemingburgh)
iTriveta(EnglishHistoricalSociety)orazWykesazOsney(AnnalesMonastici
wRollsSeries1),podczasgdywstępMartinadoLetersofArchbishopPeckham
(RollsSeries)skłoniłmniedoopracowaniakilkuaspektów.
Choćmoimgłównymcelemjestprzedstawienieangielskiejarmiiwpolu
podczaskrytycznegopunktuśredniowiecznejhistoriiwojskowej,jakimbył
począteksystematycznejorganizacjipiechoty,uznałem,żenajlepiejbędzie
potraktowaćhistorięstarćwWaliichronologicznie,szkicującprzebiegAn-
glo-Normańskichnapaści,powstaniemarchii,reakcjęWalijczykównadrugą
wojnębaronóworazpowody,dlaktórychEdwardIzaatakowałsiłyLlewely-
na–czyraczejjegouzasadnienie.Jasnymjest,żenieistniałażadnauniamię-
dzyWalijczykamizpółnocyatymizpołudniaicentrumkraju,aniepodle-
głośćreprezentowałwyłącznieródGwynedd.Siłątegoodłamunaroduwalij-
skiegobyłagórskafortecapasuSnowdon,któraumożliwiałaprowadzenie
wojnypartyzanckiej.Łatwojestczućniechęćdopotężnegotyrana,który
próbujezmiażdżyćmałą,dzielnąnacjęwalczącąowolność,alebadaczewoj-
skowościmusząsięzgodzić,żezasobyidobraorganizacjawystarczą,byzwy-
ciężyćtam,gdzieukształtowanieterenupomagamniejliczebnymobrońcom.
Większeisilniejszenarodyczęstonarażająsięnaoskarżeniaotyranię,nawet
gdyprowokacjajestniepodważalna,azjednoczeniekonieczne.
Pozwolęsobiezasugerować,żewojnywWaliimiaływpływnahistorię
ustrojowąAnglii.Starałemsiępokazaćsłabośćsystemufeudalnegoipocząt-
kiopłacanegożołnierza,którybyłrodowitymAnglikiembądźwalijskimso-
jusznikiem,aniezagranicznymnajemnikiem,jaktomiałomiejscezaczasów
Andegawenów–pomijającokazjonalnesprowadzanieGaskończyków.Po-
zwoleniewładcommarchiinaprowadzeniewłasnychdziałańwojskowych
tłumaczyuporczywenieposłuszeństwoniektórychbaronówwobecKorony,
aurazyzczasówkonfliktuwWaliiwyszłynapierwszyplan,gdyprzeciwni-
kiemzostałWilliamWallace.Równieistotnyjestproblemfinansów,ponie-
ważEdwardabyłostaćwWaliinawalkędokońca,leczwydatkiponiesione
wSzkocjibyłybardzodotkliwe.
1PełnytytułRollsSeriestoTheChroniclesandMemorialsofGreatBritainandIrelandduringtheMid-
dleAges–przyp.tłum.
