Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI
przeciwnikiemrodzinyBraose,którabyłaprzecieżprzyzwyczajonadowalki
znajbliższymisąsiadami,inowościąbyłoto,żeksiążęSnowdonwziąłwnie-
wolęWilliamadeBraose,lordaBrecknockiAbergavenny.Jednakwpoczyna-
niachLlewelynabyłocośnielogicznego.Byłsojusznikiembaronówwalczą-
cychzKoronąwtrakcierewolty,którazaowocowaławydaniemWielkiej
KartySwobód,jednakzaatakowanaprzezniegorodzinaBraosezawzięcie
sprzeciwiałasięJanowiI.Choćwspieraniejednejzangielskichfrakcjibyło
dlaniegokorzystne,taknaprawdębyłprzeciwnikiemwszystkichAnglików.
Upatriotytakibrakkonsekwencjiwdziałaniachniejestwadą,awręczmusi
występować.LlewelynpoważnienadszarpnąłangielskiewpływywWalii
izatrzymałpodbój.Stworzyłpoczucienarodowejwspólnoty,którewcześniej
byłonieobecne,ichoćniektórezjegorajdównaPołudniowąWalięnieprzy-
niosłytrwałychefektów,udałomusięstworzyćtradycjęwalijskiejjedności,
którąpóźniejpodjąłjegownuk.Narodowybohaternierzadkorobiwięcejdla
przyszłościniżteraźniejszości.PodobneprzypadkimożnadostrzecwSzkocji
wXVIIiXVIIIwieku,gdziekolejnepokoleniastworzyłynarodowychboha-
terówzJohnaGrahamaiKarolaStuarta,którzywczasieswojegożyciamieli
zaledwiegarstkęoddanychklanówinigdyniedoprowadzilidouniiHigh-
landszLowlands.LlewelynzrobiłwięcejdlaWalii,niżonidlaSzkocji,ina-
prawdęstworzyłinteresnarodowypomagającWalijczykomzpołudnia.Kil-
kukrotniezburzył,częściowolubwcałości,zamkiCaerlon,Abergavenny,
CarmartheniKidwelly,walczyłzFlamandamiipaliłHaveford.Napółnocy
zniszczyłDiganwyorazRhuddlaniwyparłkrólaJanaI;gdyRanulph,ostatni
zwielkichearlówChester,odbudowałtezamki,Llewelynponowniezburzył
jew1213roku,gdyproblemywAngliizbliżałysiędokrytycznegomomentu,
i,jakmożnasiębyłospodziewać,reakcjaWalijczykówbyłabardziejwyraźna.
PóźniejwkroczyłnawetdoShrewsburyispaliłOswestry.Ażeorędownik
narodumusiczasemwalczyćzpobratymcami,którychsprzeciwgroziznisz-
czeniemjedności,LlewelynczęstowalczyłprzeciwkoGwenwynwynowi,
władcyPowys,tymsamympchającczęśćWalijczykówdosojuszuzAnglią.
LlewelynWielkizmarłw1240roku.
Wtymmomenciewartodokonaćkolejnegoprzegląduówczesnejsytuacji
wmarchii.StarszagałąźrodzinyClaerwciąż,pomimoatakówLlewelyna
Wielkiego,byłapotężnąsiłąwGlamorganibyłazdeterminowanabronić
swoichpraw.ZiemiemłodszejgałęziroduzostałyprzekazaneWilhelmowi
MarshalowiprzezmałżeństwozcórkąStrongbowa,anastępnie,wwyniku
ciągutragicznychwydarzeń,wktórychzginęliwszyscyjegosynowie,włości
trafiłydokilkuspadkobierczyń.NajstarszacórkaWilhelma,Matilda,wyszła
zaHughleBigod,earlaNorfolk,itymsposobemw1246rokuprzekazała
swojemusynowiziemieNetherwent,zamekStrigul,tj.Chepstow,idzie-
dzicznyurządLordaMarszałka.Kolejnacórka,Isabella,wyszłazaswojego
kuzyna,GilbertadeClare,pierwszegoearlaGloucesterztejrodziny;jejsyn
otrzymałdużewłościwIrlandiiorazmarchięUskmiędzyGlamorganiStri-
gul.Eva,żonaWilliamadeBraose,któregoLlewelynkazałstracić,przekazała
