Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
I.Kształceniejęzykowe-koncepcje,komponenty,działania
Badaczedążąteżdouznaniajejzasamodzielnąteoretyczno-pragma-
tycznąsubdyscyplinę.
Wlatachpowojennychnalekcjachjęzykapolskiegodokonywano
systematycznieanalizfilologicznychjęzyka(najczęściejklasyfikacji
wyrazówzpodziałemnaczęścimowyiczęścizdania)orazopisów
systemu(nazywanegowielomaterminamijednosteknajmniejszych,
którebudująjednostkiwiększe,coujętowwielenaukowychprecy-
zyjnychdefinicji).Słowami-kluczamiwdydaktycebyły(isą)liczne
specjalistyczneterminy:gramatykajęzykapolskiegoijejdziały:fone-
tyka,słowotwórstwo,częścimowy,fleksjaikoniugacja,składniaoraz
poprawnośćjęzykowa,norma,błądjęzykowy,puryzmitp.6
Jednocześniewszkolekształceniejęzykaobejmowałotzw.ćwi-
czeniawmówieniuipisaniu,którekorespondowałynawetnazwą
zgramatyką:formywypowiedzi.Działćwiczeniawmówieniuipi-
saniuzyskałstatusosobnegokształceniasprawnościpisaniaimówie-
nia,potwierdzanegowsystematycznieukazującychsięnatentemat
książkachmetodycznychdlanauczycieli.Wśródtychpozycjipublikacja
JózefaBara,skryptdlastudentów,stałasięswegorodzajurzetelną
synteząuczeniaformpisaniaimówieniawszkolelatpowojennych7.
Wtychporadnikachobowiązywałatriadaprzeprowadzanychćwi-
czeń,którepoprzedzałypisanielubmówienie:1)ćwiczeniasłowniko-
we(późniejsłownikowo-frazeologiczne);2)ćwiczeniakompozycyjne
(planytwórczeiodtwórcze)i3)ćwiczeniagramatyczno-stylistyczne.
Lekarstwemnaniepoprawnemówienieipisanieuczniównaróżnych
poziomachmiałobyćprzedewszystkimustawicznewzbogacaniesłow-
6
7
Np.:D.N.Wesołowska,Naukaojęzykupolskimwszkoleśredniej,Warszawa1977;
M.Jaworski,Metodykanaukiojęzykupolskim,Warszawa1978;J.Podracki,
Dydaktykaskładnipolskiej,Warszawa1989.
Np.:K.Pojawska,Ćwiczeniawmówieniuipisaniuwkl.V-VIII,Warszawa1965;
J.Cofalik,I.Tabakowska,Kształtowaniejęzykauczniawprocesienauczaniajęzy-
kapolskiego,Warszawa1966;M.Kniagininowa,Pracepisemnezjęzykapolskiego
wklasachV-XI,Warszawa1966;M.Nagajowa,Ćwiczeniawmówieniuipisaniu,
Warszawa1975;J.Bar,Dydaktykaćwiczeńwmówieniuipisaniu.Skryptdla
studentówfilologiipolskiej,Opole1982;M.Nagajowa,Kształceniejęzykaucznia
wszkolepodstawowej,Warszawa1985;Ćwiczeniawmówieniuipisaniuwszkole
średniej,red.M.Skarżyński,Kielce1993;U.Żydek-Bednarczuk,Pragmatyka
ifunkcjonalnośćwmówieniuipisaniu,„ZTeoriiiPraktykiDydaktykiJęzyka
Polskiego”,t.12,red.E.Polański,Z.Uryga,Katowice1993,s.110-122.
