Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
I.Kształceniejęzykowe-koncepcje,komponenty,działania
stulatywprowadzenia„nowego”dokształceniajęzykowegowszkole
2
,
czemusprzyjaaktualnyczaszmianprogramowychiorganizacyjnych
wszkolnictwie.Wniniejszymrozdzialespróbujemyzasygnalizować,
naczympolegajązmianywmetodycenauczaniajęzykapolskiego.
Domagająsięoneinnegoakcentowaniairealizacjitreściprogramo-
wych,metodnauczania,częściowoinnejterminologiinazywającej
nowepojęcia,aprzedewszystkimzmianwświadomościnauczycieli.
Nowafilozofia:podmiotowość
Antropocentryczneteorielingwistyki
3
sąszkolebardzoprzyjazne,
gdyżsugerują,byuwagęzwracaćnakonkretnegoucznia,którysiedzi
wławce,wszkole,wokreślonejinazwanejmiejscowości,wswojej
małejojczyźnie.Jestokreślonąosobowościąitrzebamupomócwtwo-
rzeniuirozumieniuudanych(fortunnych)wypowiedzi.Niejestto
abstrakcyjny,idealnyznawcajęzykapolskiego,leczżywajednostka
ludzka,którarosnąc,zmieniasięicorazwięcejpotrafi,iumie.Dlatego
bardzoprzydatneszkoleokazujesiępojęcieroli.
Pojęcieroli(np.ja:dziecko,uczeń,kolega,sąsiad,klientitd.)po-
zwalanauczycielowinaróżnorodnydobóriwybórtematyki,metod
orazsposobówpobudzającychdodziałaniaimówienia.Odśrodowi-
skanajbliższego(dom,rodzinaija,np.:Dlaczegonoszętakieimię
inazwisko?Jaka(i)jestem?Kimsąmoirodzice?Jakąmamrodzinę?)
przezśrodowiskolokalne,szkolne,sąsiedzkie(Dlaczegotaksięnazywa
mojamiejscowość?Jakajestwstosunkudoinnych?)uczymyoceniać
iwypowiadaćsięoinstytucjach,urzędach,wybitnychizwykłychlu-
dziach,włączamyuczniawróżnewykonaniajęzykowe.
2
3
wzachowaniachspołecznych,Lublin1994;Podstawygramatykikognitywnej,
red.H.Kardela,Warszawa1994oraz:„JęzykaKultura”,t.1-11,Wrocławod
1991.
Por.spóroedukacjęjęzykowąnałamach„Polonistyki”(1995,s.207-221oraz
1996,s.232-244).
M.Karwatowska,Kiedyjęzykoznawcyużywająterminuantropocentryzm,[w:]
Podmiotowywymiarszkolnejpolonistyki,red.Z.Uryga,Kraków1998,s.141-147.
