Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Pojęciesumienia
iobcychTrybunałuKonstytucyjnego,EuropejskiegoTrybunału
PrawCzłowiekaiTrybunałuSprawiedliwościUniiEuropejskiej
towszystkieteorganywyraźnieunikająformułowaniadefinicji
tegopojęcia,wychodzącnajwyraźniejztegosamegozałożenia,
coprzytoczeniwyżejautorzy:żenatentematpowinniwypo-
wiedziećsięfilozofowie,anieprawnicy
.Stanowiskotojednak
jestnietrafionedlatego,żeorzekaniewsprawachdotyczących
wolnościsumieniabezzdefiniowaniapojęciasumienianaraża
sięnazarzutarbitralności.Jakbowiemodpowiedziećnapyta-
nie,kiedyzachowaniestronydanegopostępowaniapodlega
ochronieprawnejwramachwolnościsumienia,akiedynie,
jeślinajpierwnieustalimy
,czymwogólejestsumienie?Prawi-
dłowezdefiniowaniepojęciasumieniamafundamentalnezna-
czeniedlaokreśleniazakresuprzedmiotowegoipodmiotowego
wolnościsumienia.Zarazemniniejszaksiążkajestpublikacją
ocharakterzeprawniczym,aniefilozoficznym.Dlategoniejest
jejcelemwyczerpująceomówieniefilozoficznegodyskursuna
tematkonceptusumienia(któresamowsobiestanowimateriał
naodrębnąmonografię),ajedynieprzedstawienieistotyrzeczy
.
1.2.Pojęciesumieniaosoby
Pojęciesumieniawywodzisięzmyślichrześcijańskiej3,dla-
tegowyjaśnieniejegoznaczeniawymagasięgnięciadoliteratury
teologicznejifilozoficznej,azwłaszczadodorobkuśw.Tomasza
zAkwinu4.
Odsamegosumienianależyodróżnićtzw.prasumienie(syn-
derezę),którejestnaturalnąsprawnościąludzkiegointelektu
3M.Olszówka,w:M.Safjan,L.Bosek(red.),KonstytucjaRP,t.I,Komentarz
doart.1–86,Warszawa2016,komentarzdoart.53,uw.45.
4T
.Biesaga,hasłonsumienie”,w:Powszechnaencyklopediaflozofi,t.9,Lublin
2008,s.267.Szerzejnatentemat:A.Siemianowski,Sumienie.Analizyfenomenologiczne,
nStudiaGnesnensia”1979–1980,t.5,s.5–78;A.Szostek,Sumienieiźródłajego
wiążącejmocy,nEthos.JournaloftheSocietyforPsychologicalAnthropology”1989,
t.2(6/7),s.230–240;J.Fuchs,TheAbsoluteinMoralityandtheChristianConscience,
nGregorianum”1990,vol.71,s.697–711;A.Laun,DasGewissen.ObersteNorm,
sittlichenHandelns,Innsbruck–Wien1984;TomaszzAkwinu,Traktatoczłowieku,
tłum.S.Świeżawski,Poznań1956.