Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
1.Stresśrodowiskowy
Rośliny,wodróżnieniuodzwierząt,odznaczająsiępozornąbiernościąwobec
otaczającegojeśrodowiska.Wrzeczywistościdysponująjednakcałymarsena-
łemśrodkówumożliwiającychimprzetrwaniewnajbardziejniekorzystnych
warunkach.Wnaturzenieistniejąbowiemidealnewarunki,którecałkowicie
eliminowałybyniekorzystnedlaroślinbodźcenaturyfizycznejlubchemicznej,
zwaneczynnikamistresowymi.Słowo„stres”pochodziodłacińskiegosłowa
„stringere”oznaczającegowymuszaniereakcji(Kacperska,2012),którewprzy-
padkuroślinjestbardzoróżniedefiniowane.WXXwiekupojęciestresuwpro-
wadziłHansHugonSelye,określającstresjakoniespecyficznereakcjeżywych
organizmównastawianeimspecyficzneżądania.Wdwóchswoichksiążkach:
TeStressoflife(1956)iStresswithoutdistress(1975),pojęciestresuzdefiniował
onjakosyndromogólnejaklimacjidodanychwarunkówśrodowiska.
WoparciuoprawoShelforda,stresokreślanyjestjakowymuszaniereak-
cjiorganizmuprzezczynnikiśrodowiskoweznajdującesiępozaoptymalnym
przedziałemichnatężenia.WedługLevitta(1980),stresśrodowiskowyjest
czynnikiemogólnieniekorzystnymdlaorganizmu.Larcher&Biederman-
-Torson(1983)pisaliostresiejakoostanie,wktórymwzrastającewymagania
środowiskawzględemroślinyprowadządodestabilizacjijejfunkcjonowania.
Podestabilizacjinastępujenormalizacjaoraznabycieodpornościprzezrośli-
nę.Szweykowska(1997)natomiastuważa,żestreswywołujeuroślinpewien
stan„napięcia”.ZkoleiStarckiin.(1995)orazKacperska(2012)mianemstresu
określająodmiennystanorganizmuwywołanydziałaniemczynnikastresowe-
go,aLichtenthaler(1996)definiujestresjakobraktolerancjiimożliwościakli-
macyjnychdozaistniałychwarunkówśrodowiska.
1.2.Czynnikiwywołującestresuroślin
Czynnikiśrodowiska,określanemianemczynnikówstresowych,modyfikują
intensywnośćprocesówżyciowychizaburzająichprzebieg,powodującokreso-
wąlubnieodwracalnądestabilizacjęnakażdymetapierozwoju(Lichtenthaler,
1996;Kacperska,2012).WedługGoldsteina&Fersona(1994),roślinynarażo-
nesąjednocześnienadziałaniewieluczynnikówstresowych,tworzącychze-
9
