Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Filozofaakulturyprawne
Zacznijmyodprawakontynentalnego,zwanegoustawowym.Należydoniego
prawopolskie.Naszsystemprawa,podobniejakniemiecki,francuski,włoski
czyszwajcarski,maswojekorzeniewprawierzymskim,któregounormowania
mniejwięcejwXIw.zaczętowprowadzaćdoprawazachodnioeuropejskiego.
WPolsceprocesyterozpoczęłysięniecopóźniej,aleostatecznietakżeona
stałasiępaństwem,wktórymkulturaprawnaisystemprawaopierająsięna
prawierzymskim.
Zacznijmyodkrótkiejrefleksjinatematwspólnejtradycjisystemówprawa
ustawowego.Mimożeomówieniuprzeszłościprawapoświęconesąosobne
wykładyzhistoriipaństwaiprawa,wartowtymmiejscuprzypomniećkilka
faktówzpowszechnejhistoriiprawa,coułatwinamwdalszychrozważaniach
zrozumieniewłaściwościtypowychdlarodzinyprawakontynentalnego.
recepcjaprawa
rzymskiego
Wspólnącechątradycjiłączącejwszystkiepaństwazaliczanedorodzinyprawa
kontynentalnegojestprzyjęcieprawarzymskiego,zwanejegonrecepcją”
.Było
todecydującedlapowstaniatejrodzinyprawa.Procesrecepcjiorazmoment,
odktóregomożemyuznaćjejpoczątek,przedstawiająsięróżniewkonkretnych
państwach,niemniejjednakwszystkieoneoparłybudowęsystemuprawana
elementachzaczerpniętychzprawarzymskiego.
PoupadkuzachodniegoCesarstwaRzymskiegonaobszarzedawnegoimperium
obowiązywałszeregporządkówprawnych,którewwieludziedzinachzazębiały
sięzesobą.Dziękitzw.BrewiarzowiAlaryka,czylispisowiprawarzymskiego
dlaludnościrzymskiejżyjącejwpaństwieWizygotów,znanabyłatreśćprawa
rzymskiego,aposługiwalisięnimobywateledawnegocesarstwa;działałyprawa
szczepowe,któresłużyłyplemionomzamieszkującymterenydawnegocesar-
stwa;tworzyłosięprawokościelne,zwaneprawemkanonicznym.
Nawieluobszarachdochodziłozatemdowymieszaniaprawarzymskiegoipra-
wabarbarzyńskiego.LegesRomanaebarbarorum,czylipraworzymskiespisane
przezGermanów,byłonawieluobszarachdzisiejszychWłoch,FrancjiiNiemiec
typowąformąporządkuprawnego.
Trzebajednakpodkreślić,żeróżnicewpozycjiprawarzymskiegowzależności
odobszaruEuropybyłyznaczne.WpewnychczęściachdzisiejszychWłoch,
południowejFrancji,wschodniejHiszpaniiwpływprawarzymskiegobyłtak
silny,żetrudnomówićtamojegorecepcji,nigdybowiemnieprzestałoono
działać.Praworzymskiebyłotamprawemnżywym”
.
ImperiumRzymskiebyłorównieżkolebkąnaukiprawa-rozbudowanejibardzo
złożonejdziedzinywiedzy.Oczywiście,womawianymprzeznasokresiepo-
