Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
OstatniedwazdaniaOgniemimieczem,zktórychzaczerpniętezostało
sformułowanieparafrazowanewtytule,brzmią:
1)
Wilcywylinagruzachdawnychmiastikwitnąceniegdyśkrajebyłyjak
wielkigrobowiec.Nienawiśćwrosławsercaizatruwałakrewpobratym-
czą–iżadneustadługoniemówiły:ChwałanawysokościachBogu,ana
ziemipokójludziomdobrejwoli.[Sienkiewicz2009,563]
OilesamapowieśćSienkiewiczadziedziczywielecechwalterskotow-
skiegoromansurycerskiego,otyleówepilogmawymiaretycznyispo-
łeczny.Zawieraprzestrogęprzednienawiściąjakogroźnąsiłąnapę-
dowąhistorii,któraprowadzidodestrukcjimaterialnejiwzajemnego
wyniszczeniabliskichsobienarodów.Wefektownejmetaforzepisarz
zestawiajązezwyrodnieniemsercaitruciznąkrwi.Trwadługo,hamu-
jącpowrótdonormalnegostanu,wktórymludzieokazującześćBogu,
amiędzytymiznich,którzyprzepełnienisądobrąwolą,gościpokój.
Współcześnienikogonietrzebaprzekonywaćozłupłynącym
znienawiści.SłowaSienkiewiczanieutraciłyaktualności,wydajesię
nawet,żeprzybyłonamjejnowychformiaspektów.Ponieważdoty-
cząonewdużejczęścisferykomunikacjispołecznej,wartopodjąć
takżejęzykoznawcząrefleksjęnadtympojęciem.Nauwagęzasługuje
onorównieżzprzyczynhistorycznych:drogarozwojusemantycznego,
któraprowadziładojegowspółczesnegokształtu,byłameandryczna
ipełnaniespodzianek.Jejprześledzeniejestpotrzebnedlanaszejspo-
łecznejsamoświadomości,odsłaniabowiemgroźnąprawdęozmia-
