Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Jestrzecząniewątpliwą,żewyobrażeniawampira–rozumianeza-
równowkategoriachmotywu,jakiarchetypuczymetafory–należą
dojednychznajbardziejżywotnychioddziałującychnaodbiorcęele-
mentówkultury.Figuranieumarłego,powracającegozgrobuiszko-
dzącegoludziomwrozmaitysposób,niemusiałazresztąprzyjmować
formykrwiopijcy.„Niepewnośćgranicymiędzyżyciemaśmiercią
stanowiłazawszewdziejachludzkościdomenęnajbardziejuniwer-
salnychfantazmatówwykorzystującychkażdąnajmniejsząoznakę,
abysięuprawdopodobnić.Idea,żeresztkażyciaożywiatrupaprzez
pewien,nierazdługiczas,przybierałarozmaitepostacie,zależnieod
miejscaiepoki”1.Jakibyniebył,wampirzawszejednakintrygował,
przerażałiinspirowałtaktwórcówtekstówkulturywrozumieniu
mniejlubbardziejartystycznym,jakiichbadaczy.„Ukształtowanie
wampira–pojmowanegowsensiebardziejdosłownymjakopostać
literacka,filmowaczykomiksowa,atakżewampirajakosymbolu
oznaczającegocałąkulturęgrozy–jestbowiemnajczęściejtakie,że
potrafionfascynowaćodbiorcę.Nietylkoswąniezwykłością,lecz
takżeswoistymicechami:jasnookreślonymstosunkiemdowartości
moralnych(wampirjestnaogółzawszekwintesencjąZłaidopiero
niekiedy,itojużwnaszymwieku,możebyć,jakuAnneRice,przede
wszystkimpostaciątragiczną),mrocznympięknem(znamiennym
zwłaszczadlaromantycznychifantastycznychbohaterówkultury
grozy)”2iwpisanąwswojąistotętransgresyjnością.Fascynacjete
pozwalająmunietylkonaprzekraczaniegranicjednegomedium,
aleteżkonwencjigatunkowych,tradycjiliterackichitrendówkul-
turowych.JaktrafniezauważaViolettawróblewska:„Poświadczona
wielomatekstamiiwynikamibadańkulturowatrwałośćwyobrażeń
1A.Ostrowska,Śmierćwdoświadczeniujednostkiispołeczeństwa,warszawa
1993,s.52.
2A.Martuszewska,Cointeresujeodbiorcówibadaczy„wampira”?,w:Okolice
kinagrozy,red.K.KornackiiJ.Szyłak,Gdańsk1999,s.15.
