Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSPÓŁCZESNEWOJNY
IKONFLIKTYZBROJNE
34
Hegelwskazałnaprzemijającycharakterwojnywynikającyztego,żemimojej
trwania,państwauznająsięnawzajem.Wojna,którajeststanembezprawia,prze-
mocyiprzypadkowości,niewykluczazwiązkumiędzypaństwamiwokresiewoj-
ny.Tymsamymwojnazawierawsobiepewneelementyprawamiędzynarodowego,
wtymzachowaniamożliwościzawarciapokoju.Dlategouznajesięnietykalność
posłów,nieprowadziwojnyprzeciwkowewnętrznyminstytucjompaństwa,życiu
rodzinnemuiosobomprywatnym.Wzwiązkuztym,wedługHegla,państwowpo-
litycezagranicznejkierujesięindywidualnymrachunkiem.Jegostosunekdoinnych
państwzależydozakresuwładzypanującego,któremuprzysługujebezpośrednie
iwyłączneprawowydawaniarozkazówsiłomzbrojnym,utrzymywaniastosunków
zinnymipaństwami,wypowiadaniawojnybądźzawieraniapokoju.Władcanie
majednaklubniepowinienmiećmożliwościtakwielkichdowprowadzeniakraju
wstanwojny.DlaHeglaważnajestpozycjaparlamentu,aleniejestonadostateczną
gwarancjąuniknięciawojny.Parlament,będącreprezentantemnarodu,jestbowiem
bardziejskłonnydoentuzjazmuibardziejpodatnynaemocjeniżrządzący.Dopiero
pospadkuemocjiprzychodziczasnarefleksjeiuznanie,żewojnajestbezcelowa
30
,
acogorsza,przynosikonsekwencjewpostaciuchyleniaprawpolitycznych
31
.
KarolMarks(1818-1883)wprowadziłdozagadnieniawojnykilkaważnychka-
tegoriizpunktuwidzeniasocjologiiistosunkówmiędzynarodowych.Ostatecznie
wszystkiedziejowekonfliktypochodzą,wedługniego,zesprzecznościmiędzysi-
łamiwytwórczymiaformąstosunkówmiędzyludźmi.Przyczynatejkolizjinie
musimiećcharakteruwewnętrznego.Przezkonkurencję,którajestskutkiemroz-
szerzeniastosunkówmiędzynarodowych,bardziejrozwiniętepodwzględemprze-
mysłowymkrajemogąwkrajachmniejrozwiniętychdoprowadzićdopodobnych
sprzeczności.Wkonsekwencji,analizująckonfliktymiędzynarodowe
32
,Markspo-
strzegakoncentracjękapitałujakokoniecznąprzesłankęjegoistnienia.
Realizmpolitycznyjestuważanyzanajbardziejwpływowąorientacjęteoretyczną.
Realistycznyparadygmatrozwijasięnapodstawierolisuwerennościpaństwaoraz
jejkonsekwencji,jakąjestmiędzynarodowaanarchia.Przedmiotemanalizyreali-
stówniejestto,czywojnaalbokonfliktjest,aleanalizapaństwa,którealbostale
przygotowujesiędowojny,albowniejuczestniczy,albolikwidujeskutkiwojny
33
.
Wedługrealistów,wojnaikonfliktysączęściąsystemuinależyjedynietoprzyjąćza
punktwyjścia.Przytym,decydującsięnapodjęcierozwiązańsiłowychwrealizacji
swojejpolitykizagranicznej,państwazachowująsięracjonalnie,tzn.wybierajądla
siebieokreślone,najkorzystniejszezachowanie.Państwadążądozapewnieniasobie
bezpieczeństwa,kalkulująsiłęwłasnąwstosunkudosiłyinnychpaństw.Wcen-
trumzainteresowaniapaństwależyinteresnarodowy,potęga,suwerenność,strate-
giamilitarna.Celempaństwajestdążeniedoosiągnięciapotęgi,odktórejzależy
30
M.J.Siemek,Hegelifilozofia,Warszawa1998,s.108in.
31
A.W
.Nowak,Czymożliwajestglobalnaetyczność?Kultura,prawaczłowiekaanowoczesnysystemświatowy,
w:FilozofiapolitycznaHegla,A.Przyłebski(red.),Poznań2007,s.124.
32
J.Szacki,Historiamyślisocjologicznej,s.212in.
33
H.Morgenthau,PoliticsAmongNations.TheStruggleforPowerandPeace,NewYork1967,s.36.
