Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
GrażynaStachyra
radia?WspomnianewyżejstwierdzenieSartre’apojawiasięwkontekścieroz-
wijającejsięprzecieżtakżewlatach60.XXwiekusocjolingwistyki,tworzącej
podstawymetodologiiprzyjętejprzeznaukiokomunikacji,dowodzącej,żenjęzyk
wzależnościodsytuacjijest[ł]narzędziemsprawowaniawładzy”2.Pragmatyka
radiowalat40.ubiegłegostuleciapotwierdziłatepóźniejszesocjotechniczneana-
lizy.Pionierbadańilościowychradia,PaulFelixLazarsfeld,analizującywtedyna
zleceniefundacjiRockefelleranastrojespołeczneewokowanereformamizapro-
ponowanymiprzezprezydentaFranklinaD.Rooseveltaorazczynnikidecydujące
opolitycznychsympatiachwyborców,stwierdził,żenajwiększezainteresowanie
słuchaczywywołująprogramydotyczącebliskichimtematów,zaśmediakry-
stalizująopiniepowstającewcześniejwwynikukomunikacjiinterpersonalnej3.
Radiowswejpraktycewykorzystałotekonstatacje,dysponująckanałem,któ-
rysprzyjałprzyswajaniukomunikatówsłyszanychnacodzień,przejmującro-
lęgadatliwegosąsiada,intrygującejosobowości,tajemniczegodżentelmenaalbo
uwodzicielskiejpanienki,ba!mówiłoichwłasnymgłosem.Dopókipołączenia
telefonicznezestudiemniebyłymożliwe,ngłosy”byłytransmitowane(np.po-
litycznepogadankiRoosevelta,nazistowskieagitacjeHitlera,patriotyczneapele
Churchilla)lubnagrywanenażywoprzezreporterówwramachformatuchod-
nikowychwywiadówVoxPopzapoczątkowanychwUSAwpierwszejdekadzie
lat30.Jednakjużpodkonieclat60.wBBCRadioNottinghampojawiłysię
brytyjskieprogramyphone-in(lubcall-in)polegającenatelefonicznejobecności
wstudiusłuchaczy.
Gatunekradiowyaformagatunkotwórcza
Zperspektywygenologicznejnajistotniejszewydajemisięstwierdzenie,że
charakterphone-inrzutujenastylistykęcałejaudycji,sposóbkształtowaniawy-
powiedzi,jejkonwencję(publicystyczną,rozrywkową,tabloidową,konfesyjną
itd.).Phone-inwspółkreujeteżradioweosobowościróżnychformatów.Trud-
nojednakzaprzeczyć,żebezuświadomieniasobieswoistościdanegogatun-
kuaudycji,wtrakciektórejmawybrzmiećtelefonsłuchacza,niejestmożli-
weuspójnieniejegowypowiedziztypemaudycji.Wtensposóbpraktykara-
diowejwypowiedzipotwierdzaistotnośćwspółgrającegozBachtinowskimite-
2B.Ollivier,Naukiokomunikacji,tłum.I.Piechnik,OficynaWydawnicza,Warszawa
2010,s.30.
3P.F.Lazarsfeld,RadioandthePrintedPage:anIntroductiontotheStudyofRadioandits
RoleintheCommunicationofIdeas,Duell,SloanandPearce,NewYork1940,cyt.za:B.Ollivier,
Naukiokomunikacji,op.cit.,s.219.
