Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oczywistymmankamentemwobszarzestosowaniateoriiwychowaniaczłowieka
jestnadużywanieibezkrytycznestosowanietychsamychmetodbadawczych,co
mamiejscenawetwrozprawachdoktorskichihabilitacyjnych.Zaichpomocą
usiłujesiębadaćniemalwszystko,coleżywzasięguzainteresowańpedagogów.
Niewątpliwiedużojeszczeczasuupłynie,zanimteoriawychowania–dzięki
trafnymirzetelnymbadaniom–zajmiepoczesnemiejscewśródinnychdyscy-
plinnaukowych,jaknaprzykładpsychologiawychowawczaispołeczna.Wisto-
cierzeczyteoriawychowaniawjejobecnymkształcieznajdujesiębowiemstale
instatunascendi.Fakttenjestjednymzpowodówuzasadniającychjejotwarcie
naosiągnięcianaukpokrewnych,zwłaszczazaśpsychologii.Zamykaniesięteorii
wychowaniajedyniewkręguwłasnychposzukiwańibadańznaczniezubażają
merytorycznieimetodologicznie.
Niedomaganiaibrakiuprawianejteoriiwychowaniałatwodostrzecrównież
wświetleinnychopracowań,wtymtakżeróżnychkoncepcjidekoloryzacjispo-
łeczeństwaorazraportówostanieoświatyiwychowania.
Badaniaporównawczewspółczesnychnurtówiideologiiwychowawczych
sądziedzinąniezwyklewPolscezaniedbaną,anawetlekceważoną.Wokresie
powojennymniepodjętownaszymkrajuwysiłkuzmierzającegodostworzenia
metodologiibadańporównawczychprądówikierunkówwpedagogice.
Stanowiskawyrażaneprzezwspółczesnychprzedstawicielinaukowychowa-
niuskłaniająsięzregułykuszerokiemutraktowaniuzjawiskwychowawczych.
Podkreślasięprzytymdwaaspekty:pierwszymjesttraktowaniewychowania
jakojednegozważnychprocesówspołecznych,któryniejestautonomiczny,
leczuwikłanywcałokształtżycia;drugimaspektemjestnatomiastwidzeniewy-
chowaniajakoplanowejizamierzonejdziałalnościspołecznej(osób,gruplub
instytucji).Wychowaniejestwięcswoistąinterwencjąwdialektycznyzwiązek
człowiekaiświata,regulującąichwzajemnestosunkipoprzezwspółdziałanie
wtwórczymrozwojuosobowościjednostkiiprzemianspołecznych.
Wartoteżprzyjrzećsiępewnymniespójnościomwystępującymwkoncep-
cjachbezpieczeństwaczłowieka.Szczególniemożnazaobserwowaćtowteoriach
bezpieczeństwa,modelachiszkołach.Wobszarzefunkcjonowaniakoncepcji
bezpieczeństwaczłowiekawystępujekilkateorii,aszczególniedwiesąnajbardziej
charakterystyczne.Sąto:realizmiidealizm.
TeoriarealistycznaznalazłaswójutylitarnywymiardopieropoIIwojnieświa-
towej,chociażjejrozwójnastąpiłjużwXVIiXVIIwieku,gdybezpieczeństwo
zaczętopostrzegaćprzezpryzmatpaństwa.Wtymokresiepowstawałbowiem
międzynarodowysystem,tzw.państwocentrycznyopartyosuwerennepaństwa.
21
