Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zmianaklimatu.Cowiemy,aczegosięobawiamy?
19
IstotnezagrożeniedlazdrowiazwiązanejestzincydentamifalupałówlWynikiwę-
gierskichbadańwskazują,żewtrakciepierwszejfaliupałówwzrostumieralności
możewynieśćnawet10-32osobyl1000000osóbnarażonychnatooddziaływanie24l
Upały,jakiewystąpiływEuropiew2003rl,spowodowałyprzedwczesnąśmierćokoło
70000osób25,w2010rlzjawiskotowRosjidoprowadziłodoprzedwczesnejśmierci
ponad11000osób26lWPolscenajlepiejzbadanesąskutkifaligorąca,któranawie-
dziłanaszkrajw1994rlWjejtrakciestwierdzonowzrostśredniej,przedwczesnej
umieralnościwpolskichmiastachsięgającyod23%(Szczecin)do63%(Łódź)27l
Innymbardzopoważnymzagrożeniemjestwzrostilościchoróbwektorowychl
WPolscezagrożenietodotyczyprzedewszystkimchoróbprzenoszonychprzez
kleszcze,wtymchorobyzLyme(boreliozy)orazodkleszczowegozapaleniamózgu
wywoływanegoprzezwirusyzrodzinyFlaviviridaelWostatnichlatachstwierdzo-
no,żekleszczemogąprzenosićtakżebakterieiwirusywywołująceinnechorobyl
Sątomlinl:ludzkaplazmozagranulocytarnawywoływanaprzezzakażeniebakterią
Anaplasmaphagocytophilum,neoehrlichiozawywołanabakteriąCandidatusNeo-
ehrlichiamikurensisorazriketsjozywywołaneprzezbakteriezrzęduRickettsiales28l
Skutkizmianyklimatusprzyjaćbędątakżerozwojowiinfekcjiprzenoszonychprzez
innewektory29lPrzykłademmożebyćkomarzgatunkuAedesaegypti,któryprze-
nosichorobęwirusowądengę(rzadziejprzenosząjątakżeinnegatunkizrodzaju
Aedes)lChorobataprzezwielelatwystępowaławyłączniewkrajachtropikalnych,ale
wostatnichlatachjejprzypadkizaczętonotowaćtakżewEuropielZgodnieznajnow-
szymibadaniami30,oilew2022rlnanaszymkontynenciezanotowano66przypad-
kówzachorowańnadengę(65weFrancjii1wHiszpanii),tow2023rlbyłotojuż
dwukrotniewięcej(122przypadki-76weWłoszech,43weFrancjii3wHiszpanii)l
24AlPaldy,JlBobvos,Healthimpactsofheatwavesof2007inHungary-backgroundandexperiences
[w:]GlobalWarming:EngineeringSolutions(GreenEnergyandTechnology),edlbyIlDinceretall,New
York2010,sl629-642;AlPaldy,JlBobvos,Impactofheatwavesonexcessmortalityin2011and2012in
Hungary,nCentralEuropeanJournalofOccupationalandEnvironmentalMedicine”2012l67(2),sl33-39l
25AldeBono,GlGiuliani,SlKluser,P
lPeduzzi,Impactsofsummer2003heatwaveinEurope,nEnvi-
ronmentAlertBulletin”2004l2,UNEP-GRIDEuropel
26DlShaposhnikov,BlRevich,TlBellander,GlBlBedada,MlBottai,TlKharkova,ElKvasha,ElLe-
zina,TlLind,ElSemutnikova,GlPershagen,Mortalityrelatedtoairpollutionwiththemoscowheatwave
andwildfreof2010,nEpidemiology”2014l25(3),sl359-364l
27KlBłażejczyk,JlBaranowski,AlBłażejczyk,WpływklimatunastanzdrowiawPolsce.Stanaktual-
nyorazprognozado2100roku,InstytutGeografiiiPrzestrzennegoZagospodarowaniaPAN,Warszawa
2015,sl226l
28ZlMlKaraczun,W
lMichalak,WpływzmianyklimatunazdrowiemieszkańcówWarszawy,Warsza-
wa2019,sl59l
29P
lRlEpstein,Climatechangeandemerginginfectiousdiseases,nMicrobesandInfections”2001l3(9),
sl747-754l
30JlBrem,BlElankeswaran,DlErne,NlHedrich,TlLovey,V
lMarzetta,LlTlSalvado,ClZüger,
P
lSchlagenhauf,Dengue“homegrown”inEurope(2022to2023),nNewMicrobesandNewInfections”
2024l56,article101205,doi:10l1016ljlnmnil2023l101205l
