Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1090Kosmicznezwiązki
31
Rys010110DiagramHubble’ailustrującyzwiązekmiędzyprzesunięciemkuczerwieniświatłaemitowanego
przezodległegalaktykiwpewnymzakresiedługościfalorazichwielkościągwiazdową(dużawielkość
gwiazdowaodpowiadagalaktykomomałejjasności).Przesunięciekuczerwienimożnainterpretowaćjako
efektDopplerazwiązanyzucieczkągalaktyk,przyczymjasnośćnstandardowejgalaktyki”jestodwrotnie
proporcjonalnadokwadratuodległościodniej.Liniaprostanarysunkuilustrujezwiązekotrzymanyprzy
założeniu,żeprędkośćucieczkijestproporcjonalnadoodległości,jaktowynikazmodeluWielkiego
Wybuchu
odsiebiejestproporcjonalnadoodległościmiędzynimi,codowodzirównomiernej
ekspansjiwewszystkichkierunkach.
Stałapoprawejstronierównania(1.24)jestliczbąbliskąjedności,którejdokład-
nawartośćzależy—jaktopokażemywrozdziale10—odliczbyróżnychtypów
kwarkówileptonów.Zatemliczbafundamentalnychfermionówokreślatempoekspan-
sjiiochładzaniasięwczesnegoWszechświata.Ztegopowoduuważasię,żecięższe
kwarkiileptony,takrzadkiewdzisiejszymzimnymWszechświecie,musiałyodgry-
waćkluczowąrolęwewczesnychetapachewolucjikosmosu.Wiedzaonaturzecząstek
fundamentalnychiichoddziaływań,którązyskujemydziękidoświadczeniomzzakresu
fizykiwysokichenergii,mazasadniczywpływnanaszepoglądynarozwójWszech-
świata.Okazujesięnaprzykład,żeważnewielkości,np.pierwotnystosunekmasyhelu
domasywodoru(któregowartośćmadużywpływnapóźniejsząewolucjęgwiazd),
zależąwistotnysposóbodliczbyróżnychtypówleptonów.
Oilecięższeleptonynaładowaneuitnieodgrywajądziświelkiejroliwskali
kosmicznej,towprzypadkubardziejstabilnychneutrinve7vu7vtmożebyćinaczej.
IlośćbardzociężkichpierwiastkówweWszechświeciejestwedługobecnychpoglą-
