Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
MaciejMróz
odwołującsię(świadomieczyteżnie)dorealizmuofensywnegoJohnaJose-
phaMearsheimera,atakżekonstruktywizmuAlexandraWendta3.Pierwszy
zprzywołanychbadaczydałsiępoznaćjakozdecydowanykrytykneoliberal-
nychkoncepcjipokładającychnadziejeworganizacjachiinstytucjachmię-
dzynarodowychjakogłównymśrodkuprowadzącymdozapewnieniapoko-
juibezpieczeństwa,drugizaśjakozwolennikrealizmunaukowegoiteorii
strukturalizacjiorazichwpływunakształtstosunkówmiędzynarodowych,
wktórychważnemiejscezajmujepojęcieinteresuiściśleznimpowiązana
problematykatożsamościpodmiotów.ZdaniemAlexandraWendtadanepań-
stwo,realizującswojąpolitykęwobecinnychpaństw,postrzegajepoprzez
pryzmattego,jakiemająonedlaniegoznaczenie,anietylkowedługtego,
jakajestichsiła4.Jeśliodnieśćtodostosunkówpolsko-litewskich,można
zauważyć,żewładzewWarszawieodlatpostrzegająpolitykęLitwyjakonie-
chętnąiniesprzyjającątamtejszymmniejszościomnarodowym,wtymmniej-
szościpolskiej.ZkoleiLitwini,nagruncieparadygmaturealistycznego,widzą
wPolscenadalprzedewszystkimaktorastosunkówmiędzynarodowychona-
silającychsięwostatniejdekadzietęsknotachquasi-mocarstwowychzwią-
zanychzplanamizajęciaczołowejpozycjiwregionie,np.poprzezrealizację
projektuTrójmorza.MimotooficjalnieWilnotraktujeWarszawę,podobnie
jakniektóreinnepaństwaregionu,jakopartnerastrategicznego,przynajmniej
wsferzedeklaratywnej.Niedokonujejednakprzytymtrwałejredefinicjiswo-
jejdotychczasowejpolitykiwobecPolakówwRepubliceLitewskiej.Pozostając
napłaszczyźnieteoriistosunkówmiędzynarodowych,wypadastwierdzić,iż
aspiracjequasi-mocarstwowewyrażanewpolitycezagranicznejprzezPolskę
wlatach2005-2007,azwłaszczapo2015roku,majązazadanieinspeod-
wrócićuwagęodpolitykibandwagoningu,anawet,wopiniiwieluanalityków,
klientelizmuobozuwładzywobecStanówZjednoczonychAmeryki5.Ocenata
odnosisiędodziałańrządupolskiegozarównozaczasówprezydenturyBa-
rackaObamy,jakiadministracjiDonaldaTrumpa;wskazujesię,żerządzący
3J.Sadłocha,Krytycznaanalizakategoriiinteresuwteoriistosunkówmiędzynarodowych,Wro-
cław2015,s.152-161.Por.T
.Łoś-Nowak,Paradygmatrealistyczny–projekcjeporządkumiędzy-
narodowegowXXIwieku[w:]PorządekmiędzynarodowyuproguXXIwieku,red.R.Kuźniar,War-
szawa2005.
4A.Wendt,Społecznateoriastosunkówmiędzynarodowych,Warszawa2008.
5NatemattegoaspektupolitykizagranicznejStanówZjednoczonychzob.B.Kesgin,
ForeignPolicyAnalysis[w:]21stCenturyPoliticalScience:AReferenceHandbook,red.J.T
.Ishiyama
iM.Breuning,ThousandOaks2011,s.336-341i343;E.A.Cohen,America’sLongGoodbye.
TheRealCrisisoftheTrumpEra,DForeignAffairs”2019,t.98,nr1,s.141.Polskadyplomacjapo
1989roku,pomimozmieniającychsiękonstelacjipolitycznychstojącychusteruwładzy,trwa
konsekwentnienastanowisku,iżjedynymgwarantembezpieczeństwaPolskiwskalimakro
mogąbyćwyłącznieStanyZjednoczonejakokrajdysponującypotęgą,zwłaszczamilitarną,
woląpolitycznąorazintelektualnymimoralnymrozmachemkoniecznymdokształtowania
stosunkówmiędzynarodowychzgodniezeswoiminteresemorazwyznawanymiprzezsiebie
wartościami.
