Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI
1.1.Tradycjebadańbiograficznychzbiorowościijednostekzagrożonych
wykluczeniemspołecznymistygmatyzowanych
Początkizastosowaniametodybiograficznejwsocjologiinierozerwalniełą-
cząsięzsocjologicznymianalizamiproblemówspołecznychwielkiegomia-
sta,wtymbadaniamiprocesówdezintegracjispołecznej,prowadzonymi
przezuczonychzwiązanychzeSzkołąChicago.Powszechnieprzyjmujesię,
iżpierwszymsocjologicznymdziełempowstałymnafundamenciebadańbio-
graficznychbyłopięciotomowemonograficzneopracowanieWilliamaI.Tho-
masaiFlorianaZnanieckiegoChłoppolskiwEuropieiAmeryce(Włodarek
iZiółkowski1990:3).StudiumThomasaiZnanieckiego,poświęconefaliwiel-
kiejemigracjichłopskiejnaprzełomieXIXiXXwieku,ukazałosięwStanach
Zjednoczonychwlatach1918-19204,wPolscenatomiastwydanojedopiero
wroku19765.TomyIiIItraktowałyoorganizacjigrupypierwotnej,tomyIV
iVpoświęconebyłynatomiastkolejnoprocesomdezorganizacjiireorganiza-
cjichłopstwawPolsceorazorganizacjiireorganizacjispołecznejimigrantów
chłopskichwStanachZjednoczonych,awięcproblemomokreślanymdzisiaj
mianemekskluzjiiinkluzjispołecznej.Wostatnimtomie,wczęścizatytuło-
wanejnDezorganizacjaimigranta”,opisanozjawiskastanowiącerezultatpro-
blemówadaptacyjnychzbiorowościmigrantówsytuującejsięnaobrzeżach
ówczesnegospołeczeństwaamerykańskiego:demoralizację,niezdolnośćdo
zarobkowania,rozkładmałżeństwaorazróżnekategoriezachowańanorma-
tywnych(morderstwo,włóczęgostwo,przestępczośćwśródchłopców,niemo-
ralnośćseksualnawśróddziewcząt)(ThomasiZnaniecki1976).Wteoretycz-
nymwyjaśnieniuprocesówprzemianidezorganizacjiwwymiarzespołecznym
ijednostkowymorazprocesówprzystosowaniaikształtowaniapostaw-wktó-
rychistotneznacznieprzypisywanoroliinstytucjiiwartości-posłużonosię
różnorodnymidokumentamiosobistymi:nseriami”listówrodzinchłopskich
zbieranymiwdłuższymokresieczasu,protokołamiinstytucjizajmującychsię
rozwiązywaniemproblemówspołecznych,dokumentamiparafialnymi,proto-
kołamisądowymi,kronikamitowarzystwpolsko-amerykańskichorazzamó-
wionymprzezbadaczytekstem6pamiętnikaimigrantazamieszczonegowraz
zomówieniemwtomieIII(Szczepański1976:34-35;ThomasiZnaniecki
1976:t.III).Autorpamiętnika,wywodzącysięzchłopstwaWładekWiśniew-
ski,stanowiłwedługThomasaiZnanieckiegoprzykładczłowiekanmarginal-
nego”,któregoniemożnabyłojednoznacznienumiejscowićwdanymukła-
dzieklasowym”.OkreślającWładkajakontypowegoprzedstawicielabiernej
4PonownewydaniapierwszychtomówdziełaThomasaiZnanieckiegomiałymiejscewUSA
wroku1927i1958.
5NakłademLudowejSpółdzielniWydawniczej.
6MateriałyautobiograficznestanowiłydlaThomasaiZnanieckiegopodstawędowyjaśniania
wewnętrznychpsychospołecznychmechanizmówprzemian(Szczepański1976:36).
