Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
mynurtombadawczymzwiązanymwlatachsiedemdziesiątychiosiemdziesiątychzfeminizmem
podkreślającympotrzebęuzupełnieniakategoriipłcibiologicznejkategorią,którabyłabyzdolna
zaznaczyćiobjąćncałośćróżnicy”międzymężczyznamiikobietami;objąćtewszystkiecechyko-
bietimężczyzn,któresązmienneizróżnicowanespołecznie.Dosłownetłumaczeniengender”su-
gerowałobyzastosowaniesłowanrodzaj”.[ś]Jestemnatomiastprzekonana,żewjęzykupolskim
zdecydowanietrafniejistotękategoriingender”ujmujesformułowanienpłećkulturowa”,którawy-
raźniezaznacza,iżmówimyichcemyzwrócićuwagęnankulturowąnadbudowę”płcibiologicznej4.
Nowąmyśldorozważańnadfeminizmemwnosząbadaniamającenacelu
pokazaniepunktuwidzeniakobiet,takiegopunktuwidzenia,którydotąd
whistoriiniebyłeksponowany.Znaczenietegotypubadańfeministycznych
doceniłchociażbyWilfriedWieck:
Potrzebujemyposzerzonejowiedzęfeministycznąznajomościczłowieka,nowegowidzeniamęż-
czyzny[ś].Wpatriarchalnymspołeczeństwiekobietyimężczyźnizupełnieodmiennieżyjąiczu-
ją.Każdapsychologiapowinnabyćopracowanapodwójnie,każdezjawiskopsychiczneczekana
kobiecąimęskąwersjęiinterpretację5.
Jeślipłećróżnicujenaszedoznaniaisposóbrozumienia(afundamentem
badańfeministycznychjestzałożenie,iżtakwłaśniejest),tonajpełniejzrozumieć
kobiecośćwkontekściejakiegośzjawiskamożetylkokobieta,amęskość-tylko
mężczyzna6.
Zasygnalizowanewydarzenia,zjawiskaiprocesyznaczącowpływająna
ewolucjęirozmaitośćrozumieńpłciowościipostawwobecpłci.Dowodzitego
dużaliczbaopracowańdotyczącychtematykipłci,atakżewciążżywydyskurs
społeczny.Wielośćiróżnorodnośćujęćkwestiipłciowychwymagauporządkowa-
niaikonsensusu.Wobliczutejróżnorodnościmyśli,idei,sposobówrozumienia
ipomysłówkażdypedagogmusiczućsiębezradny.Wszakdlapedagogikizagad-
nienialudzkiejpłciowościsąniezwykleważne.Tymbardziejżeprzezsetkilat
płećstanowiłaobszardyskryminacji,poniżeniainierówności.Niejednokrotnie
dyskryminacjaibrakszacunkuwciążwyznaczająramyrelacjipłciowychosób7.
Rodzisiępotrzebawypracowaniapewnejuniwersalnejregułyporządkującejróżne
4A.Titkow:Przedmowadowydaniapolskiego.W:M.RothWalsh:Kobiety,mężczyźni
ipłeć.Warszawa:IFiSPAN,2003,s.X.
5W.Wieck:Mężczyznapozwalakochać.Głódkobiety.Tłum.A.Kilijańczyk.Warszawa:
PWN,1993,s.73.
6JakpisałMaxScheler:nDlategomożebyćnamrównieżdaneto,żedrugi(człowiek)posia-
daindywidualneJaróżniącesięodnaszegoiżetegoindywidualnegoJa,tkwiącegowkażdym
przeżyciupsychicznym,nigdyniemożemyuchwycićwpełniadekwatnie,leczzawsze(uchwytu-
jemy)tylkonasz,nasząindywidualnąistotąwspółwarunkowanyaspektjegoindywidualnegoJa”.
M.Scheler:Istotaiformysympatii.Warszawa:PWN,1986,s.24.
7DlategoteżnaprzykładJudithButlerpodkreśla:nPotrzebnejestzatemradykalnienowe
podejściewkategoriitożsamościwramachradykalnieasymetrycznychkulturowychrelacjimię-
dzypłciami”.J.Butler:Uwikłaniwpłeć.Tłum.K.Krasuska.Warszawa:WydawnictwoKrytyki
Politycznej,2008,s.59.
