Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Problemnmarginalizacji”
,nmarginesuspołecznego”czyteżnwykluczenia”
(ekskluzji)odwielulatinteresujezarównosocjologów,antropologówspołecz-
nych,kulturoznawców,jakihistoryków
1
.Otym,ktotworzynmarginesspołeczny”
,
wgruncierzeczydecydujesamospołeczeństwo,odrzucajączachowanianieak-
ceptowane,którepowinnypodlegaćpenalizacji.Wtensposóbtworzysięnatural-
nagranicamiędzynnormalnym”społeczeństwemanmarginesem”
,odrzuconym
przezwiększość.Azatemoprzynależnościdoświatamarginesudecydująłącznie
dwafakty:złamanieprawalubnormspołecznychpowszechnieakceptowanych
orazichkonsekwencje,czylispołecznąniechęć.SłynnyfilozofMichelFoucault
interpretowałpodmiotwykluczonyjakoniemieszczącysięnadanymetapie
historycznym,dziejowymwsystemiennarzuconych”mentalnienorm,reguł.
Wbadaniachhumanistycznychwspomnianezjawiskoanalizowanodo-
tychczaswykorzystujączazwyczajtradycyjnenarzędziaźródła:dokumenty
archiwalne,kronikisądowe,prasę,księgicmentarne.Tymczasemźródłemzu-
pełniezapomnianym,anapewnoniedocenianym,wydajesiębyćprzekazfilmo-
wyijegofunkcje:kulturowe,estetyczne,edukacyjne(socjalizujące),polityczne,
społeczneczyteżideologiczne.Ekspansjaźródełaudiowizualnychstajesię
więcwyzwaniemdlanauki.Materiałfilmowyjestbowiemnietylkounikalnym
dziełemartystycznym,aleproduktemswojegomiejscaiczasu,usytuowanym
1
WnaucehistorycznejnaszczególnąuwagęzasługująbadaniaBronisławaGeremka,się-
gającedometodologiifrancuskiejszkołynAnnales”(MarcBloch,LucienFebvre,Pierre
Chaunu,JacquesLeGoffiinni).Zob.B.Geremek,NajemnasiłaroboczawrzemioślePa-
ryża,Warszawa1962;tenże,LudziemarginesuwśredniowiecznymParyżu,XIV-XVwiek,
Poznań2003;H.Samsonowicz,Człowiekwykluczony,[w:]Nieobecnośćspołeczna.Wpo-
szukiwaniusensówiznaczeń,podred.Z.Galora,B.Goryńskiej-Bittner
,Poznań2012.
7