Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Koncepcjeniepełnosprawnościijejdefinicje
13
nachZjednoczonychpowstałoPrawoobrzydocie,któreograniczałoprawaosób
odmiennychsomatycznie,abyichnrażący”wyglądnieodstraszałwyglądających
nnormalnie”(por.C.Barnes,G.Mercer,2008,s.109-110).
WpierwszejpołowieXXw.wspołeczeństwachzachodnichniepełnospraw-
nośćoznaczałaosobistątragedię,ajednostkiniąndotknięte”byłyodsuwane
wcieńżyciaspołecznego,najczęściejdoróżnegorodzajuwyspecjalizowanych
placóweksegregacyjnych.Dopierowlatach60.zarównowEuropie,jakiwAme-
rycePółnocnejpowstałosilnelobby,obejmującetakżesameosobyzaintereso-
wane,mającenaceluzmianępolitykisegregacyjnej.Nastąpiłdużykrokodobo-
wiązkuopiekispołecznejkunormalizacjiżycia(por.C.Barnes,G.Mercer,
2008,s.7).
WPolscepoIIwojnieświatowejpolitykaoświatowazakładałasegregację
dziecipełno-iniepełnosprawnych.Ztegowzględudzieciopełnejsprawnościnie
tylkouczyłysię,wychowywałyosobno,alerównieżniemiałyświadomościist-
nieniarówieśnikówomniejszejsprawności,innych,czasemsłabszych.Wzrastały
wprzekonaniu,żetakieosobynieistniejąlubnależysiędonichzdystansować
(por.D.Apanel,2009,s.133).Dziśdziecitejużdorosłeisamewychowują
własnepotomstwo.Niemożezatemdziwićfakt,żePolacynieznająniepełno-
sprawnościimająoniejczęstostereotypowe-mylne-pojęcie.Takzostaliwy-
chowaniiukształtowani,wzwiązkuzczymsytuacjaniepełnosprawnościmoże
byćdlanichkrępująca,nietylezewzględówosobistych,ilezuwaginaprzeko-
nanie,żespołeczniepowinnosięukrywać.
Jakpokazujehistoria,zanimpojawiłysięzrębynaukiojednostkachnie-
pełnosprawnych,najpierwpowstałyinstytucjeiorganizacjeniosąceimpomoc
(ś.Vašek,A.Stankowski,2006,s.27).Tozpraktykipomocy,dobroczynności,
opiekiorazspecjalnegopodejściadokształceniaiwychowaniaosóboodmiennej
sprawnościwyrosłapedagogikaspecjalnajakospójnanauka,powstałyspecjaliza-
cjemedyczne,rozwinęłasięrehabilitacja.
1020Koncepcjeniepełnosprawnościijejdefinicje
Niepełnosprawnośćjestpojęciembardzoszerokiminiejednoznacznym.Uży-
wasięgodoopisukonsekwencjistanuzdrowiaifunkcjiczłowiekanapotrze-
byprawnegoukonstytuowaniajegoszczególnejsytuacjispołecznej.Określasię
mniejszą,ograniczonąlubniewystępującąsprawność,niosącązsobątrudność
wcodziennymfunkcjonowaniu.Każdyczłowiekjestinnyiinaczejradzisobie
ztrudnościami,nawettymiwynikającymizchorobylubupośledzeniafunkcji
organizmu.Dlategokategorianiepełnosprawnościjestjedyniedookreśleniemze-
wnętrznymwkonkretnejsytuacjiżyciowej.
Niepełnosprawnośćprzejawiasięwróżnorodnychzakresach,jakpiszeJ.Sie-
radzki(1997),możewiązaćsięzidentyfikacjąspołeczną,możebyćrozumiana