Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Wprowadzenie
zasadprawomocnościartystycznejorazuwalniałaichodżądańpłynącychze
stronyrynkulub/iwładzy,prowadzącdoautonomizacjipolasztuki.Procesten
wzmocniłwiaręwspecjalnąrolę,jakąartyściodgrywająwspołeczeństwie
49
.
Wynikiemprocesuautonomizacjipolabyło-międzyinnymi-powstanie
społecznościodbiorcówzdolnychdostosowaćsiędonowychreguł,awięcposia-
dającychdyspozycjęestetycznąiodpowiedniekompetencjekulturowe.Cechował
ichcharakterystycznydlapodejściaestetycznegotzw.nczystyogląd”
,stworzony
napotrzebynczystejsztuki”
.Oglądtenwymagaododbiorcykoncentracjiuwagi,
zawieszeniaaktywnościdyskursywnejianalitycznej,bezinteresownościoraz
oderwaniaodproblemówcodzienności.JakwielokrotniepodkreślałBourdieu,
umiejętnośćnczystegooglądu”niejestbynajmniejdaremnatury,leczefektem
wieloletnichćwiczeńopartychnaodwiedzaniuoddzieciństwamuzeówiwystaw
oraznauceszkolnej,atakżeposiadaniaczasuwolnego,którydajepożądany
dystansdoograniczeńiwymogówkonieczności.Jednakkonstruowanycharakter
podejściaestetycznegojestzazwyczajstarannieukrywany,ponieważautonomia
polasztukiopierasięnaugruntowanymprzekonaniuojegonprawomocności”
(awięcnnaturalności”)50.
Tworamispołecznymisąrównieżwszystkiewariantysztukinarodowej,która
-inaczejniżnsztukadlasztuki”-jestpodporządkowanapolityce.Jejgłównym
zadaniemjestbowiemwyrażanietożsamościnarodowej,stanowiącejelement
konstruowanejspołeczniesamowiedzyczłonkówzbiorowościnarodowej.Re-
alizacjategozadaniawymagaugruntowanegoprzekonaniaonprawomocności”
sztukinarodowej,więciwtymwypadkuukrywasięjejkonstruowanycharakter.
Cowięcej,twórcyiodbiorcytejsztukisązazwyczajesencjalistami-uważają
naródzabytnaturalny,odwiecznyiprawieniezmienny,awięcdającysięopi-
saćwsposóbobiektywny.Sądząrównież,żeprzyjętyprzeznichwariantsztuki
trafniewyrażacharakternarodu.DlategoFlorianZnaniecki,piszącoszkołach
narodowychwsztucenowoczesnej,stwierdził,żezpunktuwidzeniasocjologii:
49P
.Bourdieu,Regułysztuki:genezaistrukturapolaliterackiego,tłum.A.Zawadzki,To-
warzystwoAutorówiWydawcówPracNaukowychUniversitas,Kraków2001;idem,TeField
ofCulturalProduction:EssaysonArtandLiterature,red.R.Johnson,PolityPress,Cambridge-
-Oxford1993;idem,Manet:aSymbolicRevolution,PolityPress,Cambridge-Medford2017.
50P
.Bourdieu,Regułysztukił,op.cit.,s.435-475;P
.Bourdieu,OutlineofaSociological
TeoryofArtPerceptionw:TeFieldofCulturalProduction…,op.cit.,s.215-237;P
.Bourdieu,
TeHistoricalGenesisofaPureAestheticw:TeFieldofCulturalProduction…,op.cit.,s.254-
266.Społeczneuwarunkowaniekompetencjiestetycznychjesttematemkilkustudiówtego
autora,wśródktórychjakonajważniejszetrzebawymienić:Unartmoyen:essaisurlesusages
sociauxdelaphotographie,red.P
.Bourdieu,EditionsdeMinuit,Paris1965;P
.Bourdieu,A.Dar-
bel,L
)amourdel)art:lesmuséesd)arteuropéensetleurpublic,wyd.2,EditionsdeMinuit,Paris
1969;P
.Bourdieu,Dystynkcja:społecznakrytykawładzysądzenia,tłum.P
.Bilos,Wydawnictwo
NaukoweScholar,Warszawa2005.ProblemtenomawiarównieżAnnaMatuchniak-Krasuska,
autorkabardzodobrego,całościowegoopracowaniasocjologiisztukiBourdieu:A.Matuchniak-
-Krasuska,ZaryssocjologiisztukiPierre)aBourdieu,OficynaNaukowa,Warszawa2010.
