Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
TransformacjasystemowawPolsce
działowiweliciewładzynareformatoróworazdogmatyków(twardogło-
wych)
74
,czypoprostu:konserwatystów
75
,atakżepodziałowiwśródeli-
tyopozycjinareformistówiradykałów(rewolucjonistów)
76
.Szczególnie
istotnybyłpodziałweliciewładzy,gdyżjaktwierdziEdmundWnuk-Li-
piński,dopieropojawieniesiętakiegopodziałuuotwierapoledomyślenia
wkategoriachalternatywydlatego,cojużbyło”
77
.Nadecydującąrolęspo-
sobuzachowaniasięelityautorytarnejwfaziekryzysusystemuniedemo-
kratycznegozwracatakżeuwagęBogusławaDobek-Ostrowska,twierdząc
żepojawieniesięisiłagrupyreformatorówweliciewładzypozwalana
możliwośćzerwaniaprzezrządzącąelitęzdotychczasowymsystemem
78
0
Zdaniemtejautorki,wPolscewystępowałuwysokipoziommotywacjido
osiągnięciakompromisuiporozumieniawgronienegocjatorówreprezen-
tującychzarównoopozycję,jakirządzącąelitęautorytarną.Obiestrony
wyraziłyzainteresowaniespokojnym,ewolucyjnymprocesemprzeobra-
żeńpolitycznychiekonomicznych”
79
.Ewenementembyłotakżeistnienie
dobrzezorganizowanej,silnejopozycjiskupionejwokółmasowegoruchu
społecznegowpostaciNSZZuSolidarność”
80
.Wśródprzyczynrozpoczęcia
transformacjisystemowejwPolscewymieniasiętakżeistotnąrolękościoła
katolickiego,zeszczególnymuwzględnieniempontyfikatuJanaPawłaII
81
0
Tespecyficzneuwarunkowaniawewnętrznezłożyłysięnato,żePol-
skazainicjowałazmianywregionie.Należyjednakpamiętaćotym,żenie
byłobytomożliwe,gdybyniesprzyjająceuwarunkowaniazewnętrzne—
kryzyswZSRRorazrozpoczętaw1985rokuprzezMichaiłaGorbaczo-
wapolitykagłasnosti(jawności)ipieriestrojki(przebudowy),szczególnie
zerwanieztzw.udoktrynąBreżniewa”,atakżesiłaoraznaciskzestrony
Zachodu
82
.Istotnymczynnikiemsprawczymprzemianbyłtakżekryzys
ekonomiczny,któryspowodowałdelegitymizacjęsystemukomunistycz-
nego
83
,czyprzesądziłojegoudeficycielegitymizacyjnym”,jaktoujmuje
74
W.Morawski,Zmiana…,op.cit.,s.34.
75
Z0Sadowski,Reformagospodarcza—jakabyła—jakabędzie?,[w:]Z.Sadowski(red.),
Transformacjairozwój.Wybórprac,Warszawa2005,s.32.
76
Ibidem,s.32.
77
E.Wnuk-Lipiński,Socjologia…,op.cit.,s.47.
78
B.Dobek-Ostrowska,Proces…,op.cit.,s.19–20.
79
80
81
Ibidem,s.19–20.
Ibidem,s.20.
Ibidem,s.19.
82
J.J.Wiatr,Polska…,op.cit.,s.13–14;B.Dobek-Ostrowska,Proces…,op.cit.,s.18.
83
B.Dobek-Ostrowska,Proces…,op.cit.,s.17.
