Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TadeuszKubaczyk
opanowałypunktystrategiczne40.MimoapeluONZdotyczącegoopuszczenia
zajętegoobszaruniewycofałyzniegoswoichwojsk.Zkoleiw1995r.wwyniku
działańofensywnychzajęłyterytoriumzachodniejSlawoniibędącepodkontrolą
Serbów,naktórymwodweciezaczystkietnicznewKrajiniedokonalikrwawej
rzeziSerbówijeńcówwojennych.Namocyporozumieniaz12listopada1995r.
zostałoonoprzyłączonedoChorwacji41.
DziałaniawojennebyłyprowadzonerównieżnaterytoriumBośniiHerce-
gowiny,najbardziejzróżnicowanejpodwzględemetnicznymjugosłowiańskiej
republiki.Wlatach90.XXw.najejterytoriummieszkało4,1mlnludzi,wśród
którychMuzułmanie42stanowili44%,Serbowie31%,Chorwaci18%,aprzed-
stawicieleinnychgrypetnicznych(m.in.Albańczycy,Czarnogórcy,Cyganie,
Węgrzy)7%43.PonadtoprzedwojnądoBośniiHercegowinyprzybyłokilka
tysięcymudżahedinów44iprzeszkolonychochotnikówzpaństwarabskich,któ-
rzyliczylinautworzenienpaństwawyznaniowego”45.Dlategozewzględuna
skomplikowanąsytuacjęetnicznąwalkimiałytragicznekonsekwencje,bowiem
wszyscywalczylizewszystkimi.Praktyczniekażdazwalczącychstrondopusz-
czałasięmasowychmordów.Wtymceluzakładanoobozyjenieckie,wktórych
przetrzymywanaludnośćcywilnabyłatorturowana,głodzonaiponiżana46.Nale-
40
RządStanówZjednoczonychprzekazałChorwatomśrodkifinansowenazakuppo-
trzebnejbroni,aamerykańskaarmiawysłałainstruktorówdoprzeszkoleniachorwackiejar-
mii.ZkoleilotnictwoUSAprzeprowadziłonalotywewschodniejKrajinieiSlawonii,pod-
czasktórych,zniszczyłoserbskiepozycjeobronneorazskładyzbroniąiamunicją.
41J.Stańczyk,Przeobrażeniamiędzynarodowegoukładusił…,s.140.
42
WyrazMuzułmanin(pisanywielkąliterą)oznaczałmieszkańcaBośni-Hercegowiny,
natomiastpisanymałąliterąoznaczałwyznawcęislamu.
43Mimotakdużegozróżnicowanianarodowościowegoniebyłowidaćoznakizolacji.Czę-
stymzwyczajembyłozakładaniemałżeństwmieszanych,ajedynymelementemróżniącym
poszczególnenarodybyłareligia.Niemniejnależyzauważyć,żedlawielunarodów(wtym
Muzułmanów)religianieodgrywałanajważniejszegoznaczeniawżyciu.Zob.M.A.Sells,The
BridgeBetrayed.ReligionandGenocideinBosnia,Berkley-LosAngeles1996,s.8.
44W1993r.obywatelstwoBośniiHercegowinyotrzymałOsamabinLaden.
45
PaństwaarabskiewspierałyBośnięiHercegowinęnietylkopersonalnie,aletakże
finansowoimilitarnie.M.in.Iran,ZjednoczoneEmiratyArabskiiTurcjadostarczali:czołgi,
bojowewozypiechoty,działaiwyrzutnierakietowe.Zob.D.Wybranowski,Udziałochot-
nikówmuzułmańskichwwojniewBośniiHercegowinie,[w:]G.Ciechanowski,J.Sielski
[red.],Konfliktywspółczesnegoświata,Toruń2006,s.80.
46M.in.SerbowiejużwtrzecimdniuwojnyzałożyliwokręguFocza(składałsięzkilku
miastiwsi,ibyłzamieszkałyprzezponad20tys.Muzułmanów.Serbowierozdzielilimężczyzn
odkobiet.Mężczyznmordowanoiwywożonownieznanemiejsca,akobietyumieszczono
wobozie),nobóz”(terenotwarty,alepilnowanyprzezwojsko,składającysięzkilkunastudo-
mówimieszkań),wktórymwięzionekobietyidziewczętabyływielokrotniegwałcone.Praw-
dopodobniezgwałconookoło50tys.Muzułmanek.WedługźródełmuzułmańskichSerbowie
założyli94obozy,zkoleiSerbowietwierdzili,żeMuzułmanieprzetrzymywaliludnośćserbską
w45obozach.Zob.A.Sobolewski,Gwałtjakotaktykawojenna.Dopieropolskipremierotwo-
rzyłświatuoczy,https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/wojna-w-bosni-gwalty-serbow
-na-muzulmankach-byly-taktyka-wojenna,558925.html[dostęp:28.08.2018].
36
