Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przewidywanietrendówzjawiskspołecznychnależydotrudnychzadań.
Zwłaszczagdydotyczyodległegowczasiehoryzontu.Bardziejaniżelinaukowe
przewidywaniedorealizacjiowegozadanianadawałybysiętakieokreślenia,
jaksztukaprzewidywaniaalbofantastykanaukowa.Wynikatozezłożoności
wspomnianychzjawiskorazzmiennościzarównoelementówskładającychsię
naowązłożoność,jakizachodzącychmiędzynimizwiązków.
Wstosunkowomałymstopniudotyczytojednaktendencjizmian
wstrukturzeludzkichpopulacjiwedługwieku.Strukturatamacharaktersil-
nieinercyjny,stanowiskomasowanyefektzjawiskdemograficznych,zacho-
dzącychwbliskiejidalekiejprzeszłości.Jejzmianywprzyszłościmogąbyć
jedynienieznaczne,gdyspoglądasięnadalsze5-10czynawet15lat,boitak
wtedywiekpodstawowejczęścipopulacjibędziezdeterminowanyprzezzjawi-
skazestosunkowoodległejprzeszłości.
Blisko120lattemuszwedzkiuczony,GustavSundbärgbyłwsta-
nieprzewidziećiprzekonującouzasadnićkierunektychzmian.Trend,jaki
wówczasodkrył,dziśpowszechnienazywasięstarzeniemsięludności.Sta-
nempoczątkowymtegotrendubyłapopulacja,którejgeometrycznyobrazjej
strukturywedługwiekuprzypominałguręzbliżonąkształtemdotrójkąta
równoramiennego,nazwanązresztąpiramidąwieku.Podstawętrójkątasta-
nowiły,poobustronachosisymetrii,liczbyurodzonychwciągurokukalen-
darzowegochłopcówidziewczynek.Wznoszącsiękuwierzchołkowitrójkąta,
kolejnepunktynajegobokachodzwierciedlałyliczby(lubodsetki)osóbpłci
męskiejiżeńskiej,któredożyłyodpowiedniostarszegowieku.Teliczbyszybko
kurczyłysięwmiaręprzechodzeniadocorazdawniejurodzonychroczników.
Wefekcie,liczbaosóbstarszych,np.65-letnich,byłaniewielkimułamkiem
liczbyosóbnowonarodzonych,awpopulacjidominowałynajmłodszedzie-
ci.WedługSundbärgatakistanstanowiłcechęwszystkichspołeczeństwwe
wcześniejszychokresach,awynikałzbardzowysokiejumieralności,zwłaszcza
wpierwszychkilkulatach,aszczególniemiesiącachżycia.
Trendprzewidzianyprzeztegouczonegowyrażałsięwzmianiestruk-
turywiekuz,używającgraficznejmetafory,opisanejprzeztrójkątnagurę
podobnądowrzeciona(por.rys.1).Stankońcowymiałcharakteryzowaćsię
11