Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
BARTOSZSOBOTKA
Drugigłównynurtszkołyzależnościtworzylireformatorzy.Uważalioni,że
asymetrycznadwubiegunowośćświatawzakresierozwojujestwynikiemprzede
wszystkimkolonializmu,adominacjaizależnośćutrwalanesąprzezefektde-
monstracjiorazograniczaniadostępudotechnologii
24
.Efektdemonstracjioparty
byłnazjawiskukonsumpcjonizmu,gdyżbeneficjantamiograniczonychkorzyści
wynikającychzmechanizmówwymianymiędzynarodowejkrajówubogichzkra-
jamirozwiniętymibyłyprzeważniewąskiegrupyspołecznewkrajachubogich,
kontrolującewiększośćprzemysłu.Następstwemtegobyłyrosnącedysproporcje
dochodówwkrajachubogich.Jednakżewiększośćśrodkówpochodzącychzwy-
mianymiędzynarodowejbyłaprzeznaczananadobrakonsumpcyjne,importowane,
awięcwefekcieniegenerowałyonedodatkowychprzychodówsłużącychrozwo-
jowicałegokraju.Natomiastograniczeniedostępudotechnologiiiścisłakontrola
jejtransferuskutecznieblokowałyrozwójnowychgałęziprzemysłuwkrajach
rozwijającychsię.
Punktemwyjściadlareformatorówwzakresieposzukiwaniadrógrozwoju
byłoniepowodzeniewrealizacjistrategiirozwojuprzemysłuzastępującegoimport.
Strategiatapowodowałanatężenieefektudominacjikrajówcentrumiuzależnienia
krajówperyferii.Byłotorezultatemnastępującychmechanizmów.Popierwsze,
krajeubogiejeszczeprzedwprowadzeniemtejstrategiibyłybardzowrażliwena
fluktuacjęcensurowcówmineralnychirolnych,awięctychobszarówgospodarki,
któregenerowałydochodyzeksportumającesłużyćrozwojowinowychgałęziprze-
mysłu.Podrugie,cenytychdóbrjeszczebardziejspadałyzuwaginaniekorzystny
wpływtermsoftradedlasurowcówmineralnychiproduktówrolnychzpowodu
zawężeniaspecjalizacjieksportowejiwzrostukonkurencjizestronyinnychpaństw
rozwijającychsięwprowadzającychtęstrategię.Niekorzystnybilanshandlowy
krajówrozwijającychsię,realizującychstrategięrozwojuprzemysłuzastępującego
import,powodowałwzrostzapotrzebowanianaśrodkizewnętrzne,czegoefektem
byłorosnącezadłużeniewinstytucjachmiędzynarodowych.
Panaceumnatakistanrzeczy-wedługreformatorów-byłaradykalnaprze-
budowasystemumiędzynarodowychstosunkówgospodarczychopartanamiędzy-
narodowymkonsensusie.Nowywymiarpowiązańgospodarczychmiałumożliwić
krajomrozwijającymsięwdrożeniewewnętrznychreform,polegającychnarozwi-
janiueksportuprzyjednoczesnejjegodywersyfikacji,zmianietradycyjnejstruktury
rolnejkrajunabardziejnowoczesnąorazoparciestrategiirozwojuprzemysłuna
rozbudowiesektorówwytwarzającychdobrakapitałoweisektorówwytwarzających
dobranaeksport25.
24Z.Krasucki,Współczesneteorie…,op.cit.,s.90.
25Ibidem,s.99.
