Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Nierównieskrupulatniejszeiszczegółówsięgającesąprawalitewskie…”
27
skiegoPiotraChwalczewskiegonUstawadlastarostwaknyszyńskiego”59.Za-
braniałaonapoddanymhospodarskimpolowaniawpuszczachkrólewskich
najakiekolwiekzwierzęta.Zezwolononatomiastpoddanymnałowynawła-
snychwłókachnawilki,lisy,zające,ptaki,rosomakiirysie60.Niecopóź-
niejsza,wspomniananUstawaleśniczym”zabraniałaleśniczymkrólewskim
orazstrzelcomstrzegącympuszczhospodarskichpolowaćnapowierzonym
ichpieczyterenie.Leśniczynietylkoniemoglipolowaćnażadnązwierzy-
nę,aleteżumożliwiaćpolowaniakomukolwiek,ktonieuzyskałkrólewskie-
gopisemnegozezwoleniaopatrzonegowłasnoręcznympodpisemmonarchy.
Kłusujących1bezwzględunastanntakowegoszkodnika”1miałprawo
leśniczyaresztowaćizamknąćwwięzieniu.Naleśniczychaktnakładałna-
tomiastobowiązeklokalizowaniacorokużeremiorazorganizowaniaodłowu
bobrów61.
NiecoinnymujęciemniżwStatuciez1529rokucharakteryzowałsię
art.81nOgniezdosokoleiliebiedzinojeiopieriewies”.Podobniejakjego
wcześniejszyodpowiednik,traktowałozniszczeniusokolegogniazda,umyśl-
nymwypłoszeniusokołaczywybraniupiskląt,zaktóregroziłkarąpienięż-
ną,alejużniewwysokości12kopgroszy,tylkopołowytejkwotynależnej
ntomu,wcziejpuszczitojegniezdoskażenoje”.Jaksięokazujejeszczebar-
dziej1z12rubligroszydo31obniżonokaręzazniszczeniebądźwybra-
niejajzgniazdałabędzia62.Niezmieniononatomiastzasadochronybobrów,
anistawekprzewidzianychzaichzabicie,oczymstanowiart.9nObobrowy-
jegony”63.
tarzHedemannaorazwzmiankaowcześniejszychwydaniachaktudokonanychprzezI.Daniło-
wiczaiM.Downara-Zapolskiego.Por.O.Hedemann:DziejePuszczy…,s.175in.,209in.
59TekstopublikowałI.T.Baranowski:Materiałydodziejówwsipolskiej.Z.1.Warszawa
1909,s.11116.
60Ibidem,s.11.Por.J.Śliwiński:Grodzieńszczyzna…,s.131.
61W.Piczeta:Agrarnajareforma…,s.308in.;H.Łowmiański:Wchodymiast…,
s.94in.,96;J.Maroszek:Pogranicze…,s.273in.,298;A.Kołodziejczyk:Zdziejów
kolonizacjipuszcz…,s.61in.
62Art.10(nCenaptachomnamysliwstwochowanym”)zrozdz.XIII(nOgrabieżachina-
wiezkach”)szacujekrzeczotaczerwonegona12rubligroszy,białegona10,szaregona6,
sokołana6,jastrzębiana3,bałabanana2,krogulcana1,drzemlikazaśna50groszy.Por.też
wtymsamymrozdzialeart.12podnagłówkiemnCenasobakom”.
63Podobieństwomiędzytreściąrozdz.IXwIStatucieaodpowiadającymmurozdz.X
wStatucieIIodzwierciedlająjużsamenagłówkiposzczególnychartykułów.Opróczwyżej
wymienionychpor.teżart.4nChtobyczużojeozierowswojejpuszczipowołocził”,art.5
nChtobyzastałczyjegoczełowiekauswojejpuszcziipograbił”,art.6nChtobymiełspor
obortiaboowchodywpuszczi”,art.7nChtobykomuozieroabostawabosażowkuzwołocził
abomłynizżog”,art.10nOchmieliszcza”,art.11nOprinadachptaszich”,art.12nChtoby
komuprinadyzłodziejskimobyczajempokaził”,art.13nUstawadzierewubortnomu”,art.14
nCenapczołam”,art.15nOporubanijugaju”,art.16nOpokradzienijesadu”,art.17nOpoża-
rachwpuszczi”.
