Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zarysdziejówszkolnictwawojskowegodlamałoletnichnaprzestrzeniwieków
19
Równieżinnipisarze,jak:StanisławŁaski
6
MikołajRej
7
,JanKocha-
nowski
8
,ŁukaszGórnicki
9
,SebastianPetrycy
10
,MarcinKromer
11
akcento-
walipotrzebękształceniamłodzieży,abybyłaodpowiedzialnazaojczyznę.
Takżezpostulatemutworzeniaszkołyrycerskiejnakresachukra-
ińskichwystąpiłbiskupkijowskiJózefKorczak-Wereszczyńskiwdziele
pt.Publika...takzestronyfundowaniaszkołyrycerskiejsynomkoronnym
naUkrainie,jakoteżKrzyżakomwedługregułymaltańskiejz1594roku.
Twierdził,żesztukiwojskowejniemożnaopanowaćwdomu,aletylko
naobozachszkoleniowych.Pozwolitonawychowaniemłodychludzi
wdyscyplinie,gotowychwalczyćdlaojczyzny.Proponowałwtymcelu
utworzyćdla10tys.synówszlachtykolegiumrycerskie
12
.TakżeBartłomiej
Nowodworskiprzedstawiłszlachcieprojektszkoleniawojskowego
13
.Opo-
6
StanisławŁaskiwutworze:Sprawipostępkówrycerskichyprzewagiopisaniekrótkie
znaukamiwtejzacnejzabawiepotrzebnymizwróciłuwagęnaproblemywojskowości,
szczególnienakwestieszkoleniażołnierzy.Zawarłwnimrównieżpropozycjęzałożenia
szkołyrycerskiej.Postulowałkoniecznośćstworzeniaspecjalnychregulacjiprawnych
dlazałógufortyfikowanychmiejsc.
7MikołajRejwutworach:ZwierciadłoiWizerunekczłowiekapoczciwegosugerował,
abymłodzieżodnajmłodszychlatbyławychowywanadoobronykraju.Obowiązkiem
szlachcica,jegozdaniem,jestobronapaństwaidotegonależyprzygotowywaćgoprzez
całeżycie.Wjegoedukacjiważnemiejscezajmowałowychowaniefizyczne,dzięki
któremumógłprzetrwaćwszelkietrudyiniewygodyżyciawojskowego.Zwieńczeniem
edukacjipowinnabyćobowiązkowasłużbawojskowa.
8
JanKochanowskiwOdprawieposłówgreckichubolewałnadzaniedbywaniem
sztukiwojskowejiniewielkąmotywacjądosłużbywojskowej,jednocześnienawoływał
doreformywojskowości,inaczejnastąpiupadekpaństwa.
9ŁukaszGórnickiwDworzaniniePolskimz1566rokupodkreśliłznaczeniewycho-
waniarycerskiegomłodzieży.
10SebastianPetrycyzPilznatwierdził,żewyszkoleniearmii,awszczególnoścido-
wódców,winnoopieraćsięnagruntownejwiedzyzdobytejwszkółkachszermierczych.
Bezpieczeństwopaństwazapewnidobrzewyszkolonewojskoiprzygotowanidowódcy.
11
MarcinKromerwczęścidrugiejutworuPolskaczyliopołożeniu,obyczajach,urzędach
RzeczypospolitejKrólestwaPolskiegoanalizujesytuacjęwojskawczasiewojny,pokazując
dyletanctwo,przedstawiarekrutacjęspołeczeństwadowojskanaczaswojny.M.Kromer,
Polskaczyliopołożeniu,obyczajach,urzędachRzeczypospolitejKrólestwaPolskiego.Ksiąg
dwoje,przekładzłacińskiego,notamiiżyciorysemautorauzupełniłW.Syrokomla,
NakłademidrukiemJózefaZawadzkiego,Wilno1853,s.132–135.
12A.Cwer,Polskieszkołykadeckiewlatach1918–1939,Siedlce2012,s.14–15.
13
Szerzej:M.Ferenc,ProjektszkoleniawojskowegoszlachtyautorstwaBartłomieja
Nowodworskiego,„ZeszytyNaukoweUniwersytetuJagiellońskiego.PraceHistoryczne”,
2011,nr138,s.193–197.
