Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI
formamirządzenia)27.Wychowankamitejszkołybylim.in.Stanisław
AugustPoniatowski,KazimierzPułaski,KarolMaurycyLelewel(ojciec
JoachimaLelewela).
NatomiastdoprogramuCollegiumNobiliumScholarumPiarum,
szkołyzałożonejw1740rokuwWarszawieprzezpijaraStanisława
Konarskiego,włączonoelementyprzygotowaniaobronnego.Byłato
szkołaśredniaocharakterzewyższejuczelniobardzowysokimpozio-
mienauczania.Przyjmowanodoniejmłodzieższlacheckąimagnacką.
Szkołatastałasięelitarnąnietylkopoprzezfaktuczeniasięwniej
dzieciszlachty,alebardziejzpowoduwysokiegoczesnegowynoszącego
80dukatówrocznie.Twórcaszkołypołożyłdużynacisknawychowanie
młodzieży,wyrabiającwniejposłuszeństwo,sprawiedliwośćimiłośćdo
ojczyzny.Poleciłuczyćczciiposłuszeństwawobeckróla,poszanowania
prawpublicznych,szacunkuwobecwładzwojskowych.Ukształtowanie
tychwszystkichcechwymagało,bywyposażyćuczniawzasadymoral-
ne,wiedzęiumiejętnościpozwalającenafunkcjonowaniewróżnych
warunkachżyciawojskowego.Służyćtemumiałyprzedmiotynauczania
takie,jak:historia,prawopolskieimiędzynarodowe,ekonomia,retoryka,
językpolskiifrancuskiorazwograniczonymzakresiełacinaigreka.
Szczególniedbanooćwiczeniafizyczne,ogólnorozwojowe,musztrę
iszermierkęorazjazdękonną.Miałyonerozwijać„cechyprzyszłego
obrońcyRzeczypospolitej”
28
.RycerskiduchpanującywCollegium
Nobiliumspowodował,żestałosięonowzoremdlapowstających
szkółrycerskich.WśródabsolwentówCollegiumNobiliumznaleźli
się:LudwikSzymonGutakowski,TadeuszMostowski,StanisławMy-
cielski,PiotrOżarowski,MichałJanPac,IgnacyPotocki,Stanisław
KostkaPotocki.
27Ł.Kurdybacha,KolegiumteatynówwWarszawie,[w:]tenże,Historiawychowa-
nia…,s0579–5800
28S.Rutkowski,ZdziejówwychowaniawojskowegowPolscedo1939r.,Warszawa
1964,s.88.
