Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BronisławaKulka:Rozmowyoczłowieku1wkontekście…
21
stanowiskwadministracjipaństwowej1przetobezwątpieniaczłowiek
władzy,typpolityczny,
1TeodorBujakowski(DoktorPiotr)1umiejętniewykorzystującyregułyka-
pitalistycznegorynkupracy,bezskrupułówbogacącysiękosztemrobotni-
ków1tzn.typekonomiczny.
Sytuacjaniebędziewszakżejużtakprosta,gdyzechcemyokreślićtyposo-
bowościStanisławaWokulskiego(Lalka).Kupiec,prowadzącyinteresyzSuzi-
nem(Rosjanin),zarabiającykrocienawojniewBułgarii,właścicieldobrzepro-
sperującegosklepunaKrakowskimPrzedmieściu,inicjatorspółekhandlowych,
wydajesięczystąosobowościąekonomiczną.Niewolnojednakzapominać,że
tenżeWokulskijestrównieżfanatykiemnauki,społecznikiemiromantycznym
idealistąwychowanymnapoezjiAdamaMickiewicza.Zpostaciamipodobnie
niejednoznacznymibędziemymiećdoczynienia,gdywyszukamyprzykładyty-
pówestetycznych.Zrodząsięwówczaspytania:CzyKonradzIIIczęściDzia-
dów1poetaoniezwykłejwrażliwościnasłowo,uważającysięzajednostkę
ponadprzeciętną,zacelnadrzędnyuznajewłasnątwórczośćczypodporządko-
wujejąmisjipatriotycznej?CzyzkoleiHrabiazPanaTadeuszajestrzeczywiście
znawcąimiłośnikiemsztuki,czypozerem?Kimtaknaprawdęjestbohaterka
CudzoziemkiMariiKuncewiczowej1niedouczonąskrzypaczkączyzmarnowa-
nymtalentem,rozmiłowanąwmuzyceipięknieosobowościąestetyczną?
Jakiewięcwnioskipłynąztegokrótkiegoprzeglądu:
1.Niewielejestwdobrejliteraturzetypówczystych,stądsztywnaklasyfi-
kacjapostaciliterackichwedługtypologiiosobowościjestnaogółniemożliwa.
2.Imbogatsząosobowościąjestbohater,tymnzaszufladkowanie”gojest
trudniejsze.
3.Jednostkafikcyjnafunkcjonującawliterackimświecieprzedstawionym,
podobniejakautentycznyżywyczłowiek,jesttworem,wymagającymwielo-
aspektowychbadań,niełatwymdoopisaniaijednoznacznegookreślenia.
Uwikłanieczłowiekawhistorię
Przyjęciewbadaniachnadnaturąikondycjączłowiekakolejnego,tymra-
zemhistorycznegopunktuwidzenia,wydajesięrównieinteresująceipotrzebne
jakanalizaosobowości,tymbardziejżepowiązanialiteraturyihistoriiwystę-
powałyjużwstarożytności,wyrażającsięmiędzyinnymiwdostarczaniuma-
teriałutematycznegoprzeztędrugą1pierwszej.Niebezznaczeniajestfakt,
żeczłowiekprzezswedziałaniatworzyłhistorię,bezpośredniolubpośrednio
wniejuczestnicząciponosił,wynikającezprzebieguzdarzeńlokalnychlub
globalnych,konsekwencje
69
.CzesławMiłoszwjednymzwykładów,wygło-
69
Zaczynająctęczęśćrozmówoczłowieku,możenależałobyprosićuczniówoodpowiedźna
pytania:Jakiewidziszzwiązkiizależnościmiędzyhistorycznymiuwarunkowaniamiegzystencji
