Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Trzywiekiniemieckojęzycznejliteraturyzaangażowanej
GerhardaSchrödera.KanclerzNiemiecwlatach1998–2005poprzezpubliczne
wystąpieniazGünteremGrassemiMartinemWalseremusiłowałwpisaćsię
wtradycjęzapoczątkowanąprzezBrandta,którychętniepokazywałsięzau-
toramijakoswoimidoradcami.Przykłademmożebyćprzyjaźńipolitycznaak-
tywnośćdwóchlaureatówNagrodyNobla:politykaWilly;egoBrandtaipisarza
HeinrichaBölla31.GünterGrassniebezprzyczynynazywałgrupę„literacką
stolicązastępczą”.
PoczątkówGrupy47należydoszukiwaćsięwjejpracachpublicystycznych,
któreoscylowałymiędzyposzukiwaniemnowejstabilizacjiizakłócaniemsta-
tusquo,normalizacjąinonkonformizmemwsferzeliteracko-estetycznychipo-
litycznychdyskursówwczesnejRepublikiFederalnejNiemiec.Wieluautorów,
jaknp.wymienionyjużGünterGrassczyAlfredAndersch,wnosiłoswoimi
pismami,tekstamiliterackimiczyodezwamitonirytacjidodyskursówspo-
łecznych.Zajmowałokrytycznestanowiskowstosunkudozmianzachodzących
wnarodowejimiędzynarodowejpolityce.Wtymkontekścienależyumieścić
wciążpodejmowanepróbyutrzymaniadialoguzautoramiiludźmikultury
zNiemieckiejRepublikiDemokratycznejiinnychkrajówblokuwschodniego.
Wdzisiejszejnaucepojawiająsięgłosykrytycznieoceniającedziałalność
ugrupowaniaimówiące,żeautorzyGrupy47mogąbyćpostrzeganijako
czynnikstabilizującysystemzachodnioniemieckiejhistoriimentalnej.Dwie
pierwszegeneracjepowojennychautorówtworzyływprawdzietekstykry-
tycznieodnoszącesiędoichteraźniejszości,jednakżeniewnoszącewiększego
wkładuwprzepracowanieprzeszłościnarodowosocjalistycznej.Dopierolata
60.XXwiekuprzyniosłyintensywnedebatynatematniemieckiejwiny,woj-
nyiHolocaustu,którerównieżznalazłyoddźwiękwtekstachGrupy47,ale
niebyłyjejzasługą.Rozpadgrupymiałzpewnościąwielewspólnegozsilnym
zaangażowaniemsięwsprawypolityczneiestetycznenowejgeneracji,tzw.ge-
neracjiroku1968.Niemniejnależypodkreślić,żeczłonkowieGrupy47nadal
wywieralisilnywpływnaintelektualnyiestetycznyrozwójspołeczeństwa
niemieckiego,cozpewnościąmiałowielewspólnegozfaktem,żewłaśniebyli
członkowiegrupyzajmowaliwysokiestanowiskawświeciekultury,literatury
isztuki32.MatthiasN.Lorenz,prowadzącprzezwielelatbadanianadtwórczo-
ściąiwpływempolitycznymczłonkówGrupy47,doszedłdoprzekonania,że:
to,żeówstaranniekultywowany,własnywizerunekniezostałzakłóconyprzezdzie-
sięciolecia,wynikarównieżzsolidarnościiwzajemnejafirmacjigrupy.Grupa47
funkcjonowałajakoprzykrywka,pomagającawprzemilczaniuodpowiedzinapytania
dotyczącenieprzejrzystościżyciorysówczłonkówgrupy.(...)Krytycznestudiagerma-
nistycznemusząstawićjejczołaiznaleźćodpowiedźnapytanie,cooznaczawypiera-
31Por.NorbertBicher,HeinrichBöll,WillyBrandtunddieSPD.EineBeziehunginBriefen,
Texten,Dokumenten,VerlagJ.H.W.Dietz,Bonn2017.
32JürgenBecker,HelmutHeißenbüttel,WalterHöllerer,ReinhardLettauczyWalterJens
byliczłonkamiGrupy47,aHeinzLudwigArnoldiHansDieterZimmermannbylimocnoznią
związani.
