Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
AleksandraA.Kozioł
podjętejprzezKonferencjęGeneralnąOrganizacjiNarodówZjednoczonych
dlaWychowania,NaukiiKultury,zebranąwParyżuwdniachod17Xdo
21XI1972r.naswejsiedemnastejsesjiwymienionoszeregnegatywnychzja-
wiskodnoszącychsięwspółcześniedoodziedziczonegodziedzictwakultural-
negoinaturalnego:
1)„dziedzictwukulturalnemuinaturalnemucorazbardziejzagrażaznisz-
czenienietylkowskutekszkódwywoływanychprzyczynamitradycyjny-
mi,lecztakżewskutekprzeobrażeńspołecznychigospodarczych,które
pogarszająsytuacjęprzezzjawiskajeszczegroźniejszychszkódlubznisz-
czeń”,
2)„uszkodzenielubunicestwieniejakiegokolwiekdobranależącegododzie-
dzictwakulturalnegolubnaturalnegostanowinieodwracalnezubożenie
dziedzictwawszystkichnarodówświata”,
3)„ochronategodziedzictwanaszczeblukrajowymjestczęstoniedostatecz-
nazewzględunaskalęśrodków,jakichonawymagainiewystarczalność
zasobówgospodarczych,naukowychitechnicznychkraju,naktóregote-
rytoriumznajdujesiędobropodlegająceochronie”5.
Współcześniepojęciedziedzictwarozszerzyłoswojeznaczenienawartoś-
ciowyzasóbodziedziczonyzprzeszłości,któryspołeczności,bezwzględuna
jegoprzynależnośćwłasnościową,uznajązaodbicieiwyrazswoichstaleewo-
luującychwartości,wierzeń,wiedzyitradycji.Dziedzictwoobejmujewszyst-
kieaspektyśrodowiska,będącegoefektemoddziaływaniawczasiemiędzy
człowiekiemajegootoczeniem.Wartośćspołecznadziedzictwapodkreślona
jestpoprzezwydobycieidocenieniejegoniematerialnychatrybutów,copo-
twierdzadefinicjazawartawkonwencjiUNESCOz2003roku6.
5
Jednocześnieprzypomniano,że:1)„aktkonstytucyjnyOrganizacjiprzewiduje,iżbędzieonaudzie-
lałapomocywpielęgnowaniu,rozwijaniuirozpowszechnianiuwiedzy,czuwającnadzachowaniemo-
chronyświatowegodziedzictwaorazzalecajączainteresowanymnarodomzawieranieodpowiednich
konwencjimiędzynarodowych”,2)„istniejącemiędzynarodowekonwencje,zaleceniairezolucje
dotycząceochronydóbrkulturalnychinaturalnychpotwierdzająznaczenie,jakiemadlawszystkich
narodówświatazachowanietychunikalnychiniezastąpionychdóbrbezwzględunato,któregona-
rodusąonewłasnością”,3)„niektórezdóbrdziedzictwakulturalnegoinaturalnegomająwyjątkowe
znaczenieuzasadniającekoniecznośćichzachowania,jakoelementuświatowegodziedzictwacałej
ludzkości”,4)„wobecrozmiarówiwaginowychniebezpieczeństwzagrażającychtymdobromcała
społecznośćmiędzynarodowapowinnawziąćudziałwochroniedziedzictwakulturalnegoinatural-
negoowyjątkowejpowszechnejwartościprzezudzielaniezbiorowejpomocy,któraniezastępując
działaniazainteresowanegoPaństwa,będziejeskutecznieuzupełniała”,5)„niezbędnejestprzyjęcie
wtymcelunowychpostanowieńumownych,wprowadzającychskutecznysystemzbiorowejochro-
nydziedzictwakulturalnegoinaturalnegoowyjątkowejpowszechnejwartości,zorganizowany
wsposóbstałyiwoparciuonowoczesnemetodynaukowe”.Por.P.Dobosz:Pojęciedziedzictwa
kulturowegoijegoznaczeniedladziałańpolskiejadministracjipublicznejwobecintegracjieuropej-
skiej.OchronazabytkówwPolsce2002,nr55,s.135-136.
6
Konwencjawsprawieochronyniematerialnegodziedzictwa,sporządzonawParyżudnia17paź-
dziernika2003r.przezKonferencjęGeneralnąOrganizacjiNarodówZjednoczonychdlaWychowa-
nia,NaukiiKulturynajejXXXIIsesji.
