Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
JANUSZKRAWCZYK
tywizacjizasadpostępowaniakonserwatorskiego.Wydajesięrównież,żeistniejezwią-
zekmiędzyosłabieniemwiarywmożliwośćpełnejobiektywizacjiprocesupoznawczego
(conagruncienaukhistorycznychdoprowadziłomiędzyinnymidozakwestionowania
mituoneutralnymobserwatorze-badaczu)awzmocnieniemprzekonańointerpretacyj-
nymcharakterzenawettychprzedsięwzięćkonserwatorskich,wktórychodwoływanosię
doautorytetunauki44.
Wydajesię,żezasprawąnowegoujęciaproblematykikonserwatorskiejzabytkówszcze-
gólnegoznaczenianabieraanalizatychreliktówprzeszłości,którezewzględunaswoją
przynależnośćdoróżnychsferludzkiegodoświadczenia(religijnego,artystycznego,inte-
lektualnego,wspólnotowego)otwierająpoledlareÁeksjinadprocesemkształtowaniakul-
turowejtożsamościczłowiekawspółczesnego.Jednakżejakdotejporytenoweperspek-
tywypoznawczetylkowznikomymstopniuznalazłyodzwierciedleniewopracowaniach
poświęconychproblematycebadawczejikonserwatorskiejzabytkowejstolarkikościelnej.
Wprzeważającejwiększościpublikacjidziełatebyłytraktowanejakonośnikformzdobni-
czych,anaplanpierwszywysuwanoproblemichidentyflkacji,datowania,czyteżumiej-
scowieniaichformywciągurozwojowymsztuki.Potwierdzeniemprzydatnościposzcze-
gólnychdziełstolarkikościelnejwpracachnadwypełnianiemlukwrozległejchronologii
twórczościartystycznejmogąbyćrodzimepublikacjepoświęconehistoriirzemiosłaarty-
stycznego45.Zpunktuwidzeniapotrzebkonserwatorówirestauratorówzabytkówzdecy-
dowaniezbytmałojestjeszczeopracowańpogłębiającychwiedzęomaterialnejstrukturze
stolarkikościelnej,itozarównowaspekciekonstrukcyjnym,jakiwaspekciestosowanych
technikzdobniczych.Bezwątpieniaodczuwalnyjesttakżebrakmonograflinamiaręmo-
numentalnegoopracowaniaManfredaKolleraiNorbertaWibirala,poświęconegoołtarzo-
wiMichaelaPacherawSanktWolfgang46.
Wychodzącnaprzeciwopisanympotrzebom,wniniejszejksiążcepodjętopróbęszero-
kiegoujęciaproblematykibadawczejikonserwatorskiejstolarkikościelnej.Zaprzyjęciem
takiejkoncepcjiprzemawiałydoświadczenianaukoweidydaktyczneZakładuKonserwa-
torstwaUniwersytetuMikołajaKopernikawToruniu.Mamtunamyśliprzedewszyst-
kimkolejneedycjepodyplomowegoStudiumZabytkoznawstwaiKonserwatorstwaSztu-
kiKościelnej,którymkierujeprof.JanTajchman.Niezwykleistotneokazałysięrównież
doświadczeniazwiązanezprzekazywaniemwiedzyozabytkowejstolarcewramachspe-
cjalistycznychstudiówzzakresukonserwatorstwanakierunkuochronadóbrkultury.
44Wroku1971,piszącohistorycznychpracachkonserwatorskich,JerzyFryczwskazywałna
analogiemiędzypostawąkonserwatoraapostawąhistorykainterpretującegoioceniającegoprze-
szłość;J.Frycz,Restauracjaikonserwacja...,s.233.TonawiązaniedopoglądówWilhelmaDiltheyanie
pozostajebezwpływunapóŹniejszepoglądytegoautora.flNajogólniejbiorąckonserwatorstwoza-
bytkówjest-opartąnanauce-umiejętnościąkonserwacji,aletakżesztukąinterpretacjidawnych
dzieł”;J.Frycz,Konserwatorstwojakodyscyplinanauki,[w:]Konserwatorizabytek,inmemoriamJerzego
Remera,M.Gumkowska(red.),Warszawa1991,s.33.
45J.Gostwicka,Dawnemeblepolskie,Warszawa1965;J.Samek,Polskierzemiosłoartystyczne,War-
szawa1984;R.Sulewska,Dłutemwycięte.SnycerstwopółnocnychziempolskichwczasachZygmuntaIII
Wazy,Warszawa2004.
46Wartośćtegoopracowaniamonograflcznegopolegamiędzyinnyminaukazaniumetodydo-
chodzeniadodecyzjikonserwatorskichnapodstawiewielostronnejanalizyzarównosamegoołta-
rza,jakijegootoczenia.Obokanalizstyloznawczychiikonograflcznychwieleuwagipoświęcono
analizietechnikzdobniczych,analiziebudowykonstrukcjiołtarzowej,jegoprzekształceniom,jak
równieżanaliziejegostanuzachowaniaiprzyczynzniszczeń;M.Koller,N.Wibiral,DerPachrer-Al-
tarinSt.Wolfgang.Untersuchung,KonservierungundRestaurierung1969-1976,Wien-Köln-Graz1981.
