Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
KrzysztofMularski
Wtymmiejscunależypowrócićdoporuszonejwcześniejkwestiiemocji
(uczuć)towarzyszącychśmierci.Choćbardzotrudnotuojakąkolwiek
stanowczość,anawetosformułowanieuwagwmożliwieścisłymjęzyku,
wydajesię,żeludzkieemocjetowarzysząceśmierciróżniąsięwzależ-
nościodokolicznościjejwystąpienia.Różnicatawydajesięszczególnie
istotnawówczas,gdyśmierćzostałazadanabądźprzynajmniejspowo-
dowanaprzezkogośinnego.Obokpodstawowejczypierwotnejemocji
smutku,żaluczyrozpaczypojawiasięwówczas,zapewnenieukażdego
izbardzoróżnąintensywnością,nieznanenajpewniejwcześniejuczucie,
mianowiciepragnieniezemsty.Zpewnościąjesttojakieśewolucyjne
przystosowaniepodnosząceryzykozabijaniaczłonkówwłasnegoga-
tunku,atymsamymdlagatunkukorzystne.Najprościejmówiąc,ten,
ktozabije,musisięliczyćztym,żesamzostaniezabity.
3.3.Naszkicowanie,wsposóbskrajnieuproszczony,aczkolwiekjaksądzę
zgodnyzewspółczesnymnmainstreamem”naukoantropogenezieipsy-
chologii,problemuemocjitowarzyszącychśmierciosóbnajbliższych
pozwalapowiedziećkilkasłówonadbudowie,tj.ideologiiwogóle,
areligiiwszczególności.Niewiedzącnicopoczątkachideologiiire-
ligii,możnabyćjednakpewnym,żezjawiskate,wypływajączapewne
zpoprzedzającychjąemocji,sameteemocje(uczucia)-przynajmniej
odsetektysięcy,amożliwe,żeikilkumilionówlat-kształtują.Nie
sposóboczywiściepowiedzieć,jaksilnieiwjakimkierunku.Niemniej
faktoddziaływaniaideologiiireligiinaemocje(uczucia)wydajesię
niesporny,stądzjawiskomtymkilkasłównależypoświęcić.
Niemalnicoczywiścieniewiemyopoczątkachideologiiireligiiinaj-
pewniejniczegopewnegonigdysięniedowiemy.Niesposóbteżwcho-
dzićwodwiecznesporyoto,coterminynideologia”inreligia”znaczą,
awkonsekwencjioznaczają.Przyjmijmyzgrubnie,żeideologiaoznacza
założenie(wiarę?),żecośzewzględunacośjestdobrealbozłe.Religia
oznaczanatomiast,jaksięzdaje,stan,wktórymktośuznajeprawdzi-
wośćzdaniamodalnegonmożebyćtak,żepośmierciczłowiek/jego
duszażyjedalejwinnejpostaci,natymalboinnymświecie”
.Zcałą
jużpewnościąreligiaoznaczastan,wktórymktośuznajeprawdziwość
zdaniaorzekającegootym,czegoistnieniezdaniemodalnejedynie
dopuszcza.Natejpodstawiemożnastwierdzić,żeniezwykletrudno
