Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
szłowówczasdoswoistegorozbioruŚląskapo-
twierdzonegotraktatamiweWrocławiu(1742)
iDreźnie(1745).
PrzygniatającąwiększośćregionuwzięłyPrusy.
Monarchiaaustriackazachowałam.in.Księ-
stwoCieszyńskie,fragmentyKsięstwaOpaw-
skiegoiKarniowskiego.
ChoćPrusacyodpoczątkudzieliliŚląskna
DolnyiGórny,w1815rokupowstałaProwincja
Śląska.Należaładoniejrejencjagórnośląska,
którejstolicępoczątkowoplanowanoumieścić
wprężnierozwijającychsięGliwicach.Jednak
nieznaczna,ryzykownastrategicznieodległość
KanałGliwickiwŁabędachwlatach
30.minionegowieku.NastępcaKanału
Kłodnickiego,któryponadstolatwcześniej
umożliwiłtransportśląskiegowęglaiżelazado
BerlinaiodległychzakątkówPrus.
Fot.WratslaviaeAmici
dogranicRosji,przesądziłaowyborzeprowin-
cjonalnegoOpolainazwie,którafunkcjonowała
przezstolat:
rejencjaopolska.
Tazaśprzetrwałaznaczniedłużejniżpowsta-
łew1871rokupodprzewodnictwemPrusCe-
sarstwoNiemieckie.
Itudotarliśmydopodróżyomawianejna
wstępie.Wszakw1910rokuWilhelmIIudałsię
dorejencjiopolskiej,bypolowaćwŚwierklańcu
iRudachorazzażywaćgościnywmagnackich
rezydencjachGórnegoŚląska.
Nawybóratrakcyjnychofertniemógłnarze-
kać,boprzecieżowocemjegoczasówbyłszereg
imponujących,komfortowychbudowliowspa-
niałejarchitekturze.Trudnopowiedzieć,doja-
kiegostopniacesarzdostrzegałwtymswojąza-
sługę.Zpewnościąjednaknieprzypuszczał,że
epokawilhelmińskadobiegakońca.Niewsku-
tekstrzelaniadobażantówtylkodoludzi.Iże
toon,militarystaizwolennikwojny,będzietych
czasówgrabarzem.
Iwojnaświatowazmieniławszystko.
Nietylkoostudziłazapałdootaczaniasięre-
zydencjonalnymzbytkiem,leczwwynikuklę-
skiNiemieciupadkumonarchiiw1918roku,
odebrałamudotychczasowy,reprezentacyjny
sens.Wdobiedemokracjiwielkiepałacezosta-
łyodsunięteodżyciapublicznego.Wokresie
powojennegokryzysuokazywałysięniekiedy
niemożliwymdoudźwignięciafinansowymob-
ciążeniem.
Wodmiennympołożeniuznalazłysięnietyl-
kokosztownemagnackiesiedziby,aleteżsetki
mniejszychobiektówrezydencjonalnych,czyli
zamków,pałacówidworów,któreprzezwieki
budowanonaGórnymŚląsku.
Zaczęłosięwewczesnymśredniowieczuod
grodówdrewniano-ziemnych,zczasemuzu-
pełnianychprzezzabudowęszachulcowąiwy-
pieranychprzezzamkimurowanezkamieni
lubcegieł.Rozwójbronipalnejsprawił,żeite
wswympierwotnym,obronnymcharakterze,
stałysięprzeżytkiem,wXVIwiekujużbezpow-
rotnieustępującpolatwierdzombastonowym.
Zamkiprzetrwały,oilezpomocąprzebudów
imodernizacjipotrafiłyzapewnićwygodęswym
właścicielom.
ZAGINIONYGÓRNYŚLĄSK
Pałace,którychjużniezobaczysz
23
