Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wszystkich!”57.
RozaRabczykstraciłarodzicówikolejnoośmiororodzeństwa
wgettachwarszawskimiotwockim.Najdłużejudawałojejsięchronić
najmłodszego,10-letniegobraciszka,ucieklirazemdoŚwidra.
Tuzostawiłagoupewnegogospodarza,bypojechaćdoWarszawy,
szukaćdlaniegomiejsca.Gdywróciłanadrugidzień,stwierdziła:
„braciszkajużtamniebyło.Niewiem,czy[gospodarz]gowygnał,czy
gowydałNiemcom.Mówił,żeniewidział,jakwyszedł.Biegałam,
szukałamwszędziezpłaczem,chciałamsięotruć.Wpadłjakkamień
wwodę.Dotychczasniewiem,cosięznimstało.Wnocyprzyśniła
misięmatka.Powiedziała:«zabrałamgodosiebie».Taktozostałam
samajednazcałejmojejlicznejrodziny”58.
LejbRochman,ukrywającysięwpięcioosobowejgrupienawsi
wokolicachMińskaMazowieckiego,wspomina,żeopowiadaniesnów
byłoichporannymobyczajem.Opowiadanosobie„snyprzerażające
ioptymistyczne,snynicniemówiąceitakie,którebyłypełneznaczeń.
Większośćsnówbyłatakstraszna,żenadługowprawiałynas
wdrżenie”59.Wwielusnachpojawialisięnieżyjącybliscy.Pewnej
nocy,jaknotujeRochman,jegoszwagierkaCyporazaczęłapłakaćprzez
sen.„Obudziłemją,aonaszerokootworzyłaoczyipowiedziała:
«Czemumniebudzisz?Mamawłaśnieżegnałasięzemną.Powiedziała:
«wyruszamwdługą,ciemnądrogę»ipłakała»”.ŻonaRochmanaEstera
wielokrotnieśniła,żejej„zmarła,stara,kruchababkasiedziwrogu
naszejkryjówki,mówiąc:«spokojniedzieci,spokojnie,siedzętutaj
ipilnujęwas»”60.
Wwielusnachzmarliprzychodzili,bywskazaćdrogęratunku.
LikwidacjagettawSarnachrozpoczęłasię28sierpnia1942r.Gitli
Szwarcblattrzeciegodniaakcjiprzyśniłsięnieżyjącydziadek:„kazał
miiśćdoStepania,gdziewszystkonamnieczeka”61.Gitlazgodnie
zjegowskazówkąposzładomiasta,gdziepomogłajejznajomaPolka
–pierwszazwielupomagających,dziękiktórym–atakżedzięki
własnejwoliprzeżycia,wytrwałości,przytomnościumysłu
ideterminacji–przeżyła.
EsterDeckierAbramowiczwczasiewysiedleniawRównem
