Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wartościoweinformacjenatematżyciażydowskiegopodczasZagłady.
Zewzględunatonależywłączyćteźródładoobiegubadawczego,
zzastrzeżeniemstarannegopodejściakrytycznegoiumieszczenia
wszerokimkontekście,comożepogłębićnasząwiedzęzarównoożyciu
religijnym,jakiohistoriispołecznościżydowskiejwogóle.
Wkontekścietematuniniejszegoartykułuniemawątpliwości,
żewstępyrabiniczneiinneźródławskazująnato,iżwielurabinów
stanowiłopunktoparciaiźródłopomocydlalicznychŻydów.Ich
oficjalnyinieoficjalnyudziałwprzywództwiestawiałichczęsto
wniemożliwejsytuacji:musielidokonywaćrozstrzygnięć
halachicznych,naużytekswójiinnych,wokolicznościach,które
podawaływwątpliwośćludzkieistnienie,nietylkowgranicach
żydowskiegoprawa.Opróczstraszliwychdylematów,przedktórymi
stawaliprzywódcyżydowscypodczasZagłady–polegających
natotalnejsprzecznościpomiędzyhorroremSzoaaspołeczną
odpowiedzialnościązacałezbiorowości–rabinidodatkowomusieli
wtymuwzględnićdziedzictwotradycjiżydowskiejimądrościIzraela
wypływającejzTory.Wewnętrznakorespondencjarabinicznaukazuje
niekończącesięrozważanianadtymikwestiamiprzezludzi,którzy
znaleźlisięwbrewswojejwoliwokolicznościachwymagających
„podejmowaniadecyzjiwświeciepozbawionymwyborów”98wsensie
podwójnym.Zjednejstronyzostalipostawieniprzeddestrukcyjną
rzeczywistością,którazostawiałabardzoniewielkiepoledodziałania
wogóle,zdrugiejzaśzobowiązanibylidowiernościPrawu,które
powstałowodniesieniudozupełnieinnychwarunkówżycia.
Wobecniemożliwychdozniesieniaokolicznościniektórzyrabini
zachowywalisięwsposóbzasługującynapodziw,stającsięczołowymi
postaciamizarównojeślichodzioprzymiotyosobowości,jakiautorytet
halachiczny.Bywalitakżetacy,którzypodejmowalidecyzje
wzbudzającewątpliwościpodczaswojnyipojejzakończeniu.Inni
świadomieusuwalisięzpozycjiprzywódczych.Wydajesię,żepodtym
względemsytuacjarabinównieróżniłasięodsytuacjiresztyŻydów,
którzyświadomie,bądźchcącniechcąc,doszlidostanowisk
przywódczychprzedwojnąiwczasieokupacji.
