Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
latachprzerwy,odbyłsięw2009r.Przedwymiaremsprawiedliwości
stanąłwówczasIwanDemianiukukraińskistrażnikzSobiboru.
ChcęzeznawaćwsprawieDemianiuka.Niemogępozwolić,aby
światzacząłzapominaćoSobiborze.Demianiukaniepamiętam,ale
napewnomusiałemgowoboziespotkać.MusiałemgowSobiborze
widzieć,takjakiinnychukraińskichstrażników7.
Tomaszuważał,żeludziemusząsiędowiedzieć,conaprawdędziało
sięwSobiborze.Tobyłjegożyciowycel.Dlategoangażowałsię
wteprocesy.Pisałemjuż,żew1984r.byłświadkiempodczasrozprawy
KarlaFrenzlawHagen.Brałteżudziałwśledztwieprzeciwszefowi
GestapowIzbicyKurtowiEngelsowi.Bardzotoprzeżywał,niemógłsię
wtymwszystkimodnaleźć.Pamiętam,zjakąfrustracjąwracał
dozdarzeń,gdywlatachosiemdziesiątychpodjętodecyzję
owybudowaniuwSobiborzenowegokościoła.Samkościółniebyłdlań
problemem,leczjakpoliczekodebrałto,żezbudowanogonamiejscu
byłegoobozuśmierci.Wtymsamymczasienatereniesobiborskiego
obozuzdarzyłasięjeszczeinnadziwnasytuacja.Drewnianybudynek,
którywzniesionojakostróżówkę,przekształconowprzedszkole,
ześlicznymogródkiem.Wmiejscu,gdziekiedyśstałafabrykaśmierci,
dziecibawiłysięnazjeżdżalniachihuśtawkach.Kilkalattemu
przekazałmirobionezukryciaprzez„służby”zdjęcia,naktórychwidać,
jakodkręcatablicęznapisem,żewtymmiejscunaziściwymordowali
250tys.jeńcówradzieckich,Żydów,PolakówiCyganów.Wymienił
nanową(którąprywatnieufundował),mówiącąozamordowaniu
przezNiemców250tys.Żydówiokoło1tys.Polakóworazotym,
że„14października1943rokuwybuchłotuzbrojnepowstaniekilkuset
więźniówżydowskich,którzypowalcezzałogąhitlerowskąwydostali
sięnawolność.Wrezultaciepowstaniaobózzostałzlikwidowany”.
Ubolewał,żepaństwopolskieprzezwielelatniedbałootomiejsce.
Doczekałjednakczasu,kiedyzaczęłosiętozmieniać.plany
zagospodarowaniaterenubyłegoobozu,budowynowegomuzeum,
prężniedziałająarcheolodzy.Całyczascośsiędzieje.Osoby,które
znałyTomasza,odnosząjednakwrażenie,żewopracowywanych
nowychkoncepcjachto,ocowalczył,gdzieśsięrozmywa.Tymczasem
wszystkierzeczy,któredziejąsiędzisiajwSobiborze,taknaprawdę