Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doktórejprzylepiająsięnogiidącym.Odżarurozpalonegobrukuzapalająsiępodeszwy.[...]
Niemaczymodetchnąć,wgłowachwalistomłotów”.
92Edelman,nasycająctekstdoświadczeniamisensualnymi,jednocześniegdypiszeosobie,
używakonsekwentnietrzeciejosoby:„Dodzisiajpozostaliprzyżyciuznaszychtowarzyszy:
ChajkaBełchatowska,[...]iMarekEdelman”.Stroopnatomiastkilkakrotnieujawniasię
wswoimraporcieprzezzastosowanieformgramatycznychpierwszejosobyl.p.:„Ichhabe
michausdiesemGrundeentschlossen,[...]diesesZwergghettozuvernichten”(10maja),oraz
wskazujenasiebie,używającformuły„niżejpodpisany”:„DerUnterzeichneteist
entschlossen”(8maja).
93EdelmanpomijarolęinnychpartiikonspiracyjnychwgetcieorazpewnąosobnośćBundu,
m.in.nieprzystąpieniedoBlokuAntyfaszystowskiego,założonegowmarcu1942r.przez
komunistówisyjonistów.Niepiszeteż,żetowłaśnieBlokpierwszyrozpocząłszkolenie
wojskowewgetciewramachprzygotowaniadowalkizbrojnej.
94AnkaGrupińska,Ciąglepokole.Rozmowyzżołnierzamigettawarszawskiego,wyd.
2,Wołowiec:Czarne,2013,s.277.ŻydowskiKomitetRobotniczybyłorganizacjązałożoną
wUSAw1943r.przezdziałaczyżydowskichzwiązkówzawodowych.
95Edelman,Gettowalczy...,s.54-55,62.
96Adodajmytu:iwprzeciwieństwiedowszystkichpóźniejszychrelacjisamegoEdelmana
natematpowstania.Najbardziejznanąniemilitarnąnarracjęwodniesieniudopowstania
prezentowałMarekEdelman(wrazzHannąKrall)wZdążyćprzedPanemBogiem.Wswoich
późnychnarracjachopowstaniupowtarzał:„Nielubięopowiadać,jakstrzelaliśmy.Nietojest
najważniejszewhistoriigetta.[...]Niechodzimiodawanieświadectważołnierskiej
dzielności.Prawdopodobniebyliśmydzielni.Noicoztego?Itakzostaliśmypokonani.
Jachcęświadczyćowartościach,omężczyznachikobietach,omiłościipolityce,obraterskich
więziach”(RudiAssuntino,WlodekGoldkorn,Strażnik.MarekEdelmanopowiada,tłum.
IreneuszKania,Kraków:Znak,1999,s.87-88).
97Edelman,Gettowalczy...,s.56-57.PolatachEdelmanpowiewrozmowiezHannąKrall
otymwprost:„Powstańcystrzelajądooficerów,alenietrafiajążadnego.[...]Edelman,widząc
zbliżającychsięoficerówzbiałymikokardami,powiedział:«Strzelaj»–iZygmuntstrzelił.
[...]Pytam,czyodczuwałzakłopotanie,naruszająctaktypowedlazachodnioeuropejskiej
tradycjireguływojennegofairplay.Mówi,żenieodczuwałzakłopotania,ponieważtrzej
Niemcytobylidokładniecisami,cowywieźlijużdoTreblinkiczterystatysięcyludzi,tyle
tylkożeprzyczepilisobiebiałekokardy...”(Krall,ZdążyćprzedPanemBogiem,s.106-107).
98Por.m.in.Person,MówiJürgenStroop...,s.380.
99HaraldWelzer,Sprawcy.Dlaczegozwykliludziedokonująmasowychmordów?,współpraca
MichaelaChrist,tłum.MagdalenaKurkowska,Warszawa:WydawnictwoNaukoweScholar,
2010.
