Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KItIrzynIWśczHpiHl
Tożsamośćwperspektywieteoretycznej
Odużymistalezwiększającymsięzainteresowaniuproblematykątożsamościświadczy
fakt9żepowstajecorazwięcejpracpoświęconychbadaniutegozagadnienia.Praceteporuszają
wielejegoaspektówiwskazująnawystępowanieróżnorodnychmożliwościrozpatrywania
zjawiskatożsamości.Stworzeniejednej9wzorcowejdefinicjitożsamości9atymbardziej
spójnejanalizyzagadnieniatożsamości9niejestwięcsprawąprostą.Wieluautorów9używając
terminutożsImość9nieanalizujejejcharakteruiistoty9lecztworzywłasnewariantypojęciowe9
coskutkujejeszczewiększąniejednoznacznościąpojęcia.Wsłownikowymujęciutermin
tożsamośćoznaczanbycietymsamymn19znaczywięctyle9coidHntyczność.UtożsImiHniH
(kogośzkimślubczegośzczymś)natomiastokreślanebywarównieżjakoidHnty¿kIcjI.
Bliskoznacznośćtychterminówspowodowała9żewliteraturzeprzedmiotupojęcietożsamości
bywaczasemużywanezamienniezterminemidentyfikacja.S.Hallzalecajednak9byrozróżnić
tedwaterminy.Uważaon9żenidentyfikacjaniejestzdeterminowana9bomożnajązawsze
zdobyćalbostracić9zatrzymaćalbozarzucićn9jestzatemnwzględnaizdananaprzygodnośćn2.
Tożsamościnatomiast9mimoiżniejestonaczymśdanymraznazawsze9boewoluujeipodlega
permanentnejzmianie9niemożnaodrzucićcałkowicie.Możnajedyniezmienićjejtreść
izasięg.Niektórzyteoretycyuważają9żeniemożnamówićojednejtożsamości9boczłowiek
maichwiele.OdnoszącsięjednakdozałożeńHalla9możnauznać9żeczłowiekposiadajedną
tożsamość9zmiennąidynamiczną9wielemożemiećnatomiastidentyfikacji.
TermintożsImośćmacharakterinterdyscyplinarny9cooznacza9żeposzczególnenauki
wróżnysposóbgodefiniująiinterpretują.Genezairozwójkoncepcjitożsamościsązwiązane
zwielomadyscyplinaminaukowymi9wktórychkształtowałysięjejpodstawy.Dyscyplinyte
to.psychologia9socjologiaoraznurtkulturologiczny.Niesątojednakwszystkiedyscypliny
interesującesięzagadnieniemtożsamości9bojestonotakżemocnodyskutowanewfilozofii9
antropologiikulturowejczy9corazczęściej9wpedagogice.Interdyscyplinarnanatura
tożsamościsprawia9żetrudnostworzyćuniwersalnądefinicjętegopojęcia.Mimowielu
kontrowersjiisporówmożnajednakznaleźćpunktywspólnewszystkichkoncepcjiiuznać9
żetożsImośćjestnogółemposiadanychprzezjednostkękoncepcjisiebie9uszeregowanych
wedługsubiektywnejhierarchiiważnościn3.
PropozycjębardziejrozbudowanejdefinicjitożsamościprzedstawiaJerzyNikitorowicz9
opisująctożsamośćjakonzbiórcharakterystycznychwłaściwościoróżnejjakościukładających
sięwzachodzącenasiebieiuzupełniającesięwzajemniepłaszczyzny9pomiędzyktórewkracza
kulturaiedukacjawpostacipneumatoforów(wartości9tradycji9norm9prawa9obyczajów9
rytuałówitp.)9ingerująciprzenikającwszystkiepłaszczyznytożsamościijednocześnie
chroniącichodrębnośćprzedwstrząsamiikonfliktamiorazzapewniającichustawiczne
1SłownikjęzykapolskiegoPWN,Warszawa1968,s.832.
2C.S.Hall,podajęza:A.Cybal-Michalska,Tożsamośćmłodzieżywperspektywieglobalnegoświata.Studium
socjopedagogiczne,UAM,Poznań2006,s.88.
3Za:E.Ogrodzka-Mazur,Kategoriatożsamościwanalizachzmianyspołecznej,[w:]T.Lewowicki,E.Ogrodzka-
Mazur,Wposzukiwaniuteoriiprzydatnychwbadaniachmiędzykulturowych,UŚ,Cieszyn2001,s.60.
