Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wprowadzeniedoproblematykiładuspołecznegoijegozagrożeń
równocześniepoczuciepewnościibezpieczeństwa.Gdynastępujezakłócenie
jednostkikulturowej,gdypodwpływemróżnychczynnikówzewnętrznychze-
rwanezostajątradycyjnewięzi,jednostkatracipoczucieprzynależności.Taki
stanrzeczyprowadzidoizolacji,frustracji,dezintegracjiidemoralizacji.Wiele
ztychprzejawówodnajdujemyumigrantówwiejskich,którzy,wyrwanizwłasnej
wsi,niezawszepotrafiąsięasymilowaćwnowymśrodowisku.Dotyczytotakże
ludnościdwuzawodowej,tkwiącejjużwdwóchsubkulturach.
TrzebateżwymienićpojęcieUdewiacja”
,którewywodzisięzteoriianomii
stworzonejprzezEmile’aDurheimairozwiniętejprzezRobertaMertona.Do
analizzjawiskpatologiispołecznejwmikrośrodowiskuspołecznymprzydatne
okazująsięzałożeniateoriizróżnicowanychasocjacji,teoriitransmisjikultural-
nych,teoriipodkulturprzestępczychorazteoriinaznaczeniaspołecznegoEdwina
Lemerta(1967).Taostatniamożebyćszczególnieinteresującazewzględuna
charakterystykęśrodowiskaspołecznego.Wprzeciwieństwiedoinnych,niema
związkuzespołecznymiprzyczynamidewiacji.Twórcategokierunkuuważana-
tomiast,żewszelkadewiacjajestwynikiemspołecznejreakcjijednostkinazacho-
waniaipostępowanieinnych.Wyodrębniawięcondewiacjępierwotnąiwtórną.
Większąniżśrodowiskowielkomiejskiewrażliwośćnawszelkieprzejawyod-
miennościwykazujeśrodowiskowiejskie.Piętnowaniedziecinieślubnychczy
zamykaniewkomórceupośledzonychumysłowoprowadzidowyzwoleniasię
wnichdewiacjiwtórnej,którejprzejawyodnajdujemywprocesachsądówrejo-
nowychopobicie,podpalenie,anawetzabójstwa.Wsocjologiirodzinypatologia
społecznazajmujemiejscejakojednazkategorii.Procesemmającymogrom-
nywpływnietylkonazjawiskażyciarodzinnego,leczzaznaczającymsiętakże
wfunkcjonowaniuszerszychstrukturspołecznych,jestautonomizacjajednostki
wewspółczesnychspołeczeństwacheuropejskiegokręgukulturowego.Proces
tenwyrażasięwnarastającymprymacieinteresówidążeńosobistychjednostki
wstosunkudointeresówicelówgrupowych.Wsferzesubiektywnejwyraża
siętodążeniemjednostkidoautonomiiiprzynajmniejwzględnejniezależności,
wupominaniusięoswewłasneszerokopojętekorzyści(nietylkomaterialne),
wograniczeniuskłonnościdopoświęceń.Współczesnacywilizacjastymuluje
tegorodzajutendencje,anawetmożnastwierdzić,żejegeneruje.Sprzyjatemu
postępującanadalatomizacjaspołeczna–szczególniewsferzewspólnotowej,
sprzyjająteżzwiększającesiędziękigigantycznemurozwojowitechnikimożli-
wościwyizolowanegofunkcjonowaniajednostkicorazbardziejuniezależnionej
odbezpośredniejpomocyinnychludzi.
Znaczniezwiększonaruchliwośćgeograficznawyrywajednostkęztradycyj-
nychkręgówwspólnotowychiuniezależniaodnich,poszerzajejzakresautono-
mii.Zwiększamożliwościruchliwościpionowej,wyzwalającaspiracjeosobiste,
