Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zagubionaprzestrzeńiprzymuslewitacji...
23
Rys.1
12
wartościującej,którejstrzegłniegdyśniepodważalnyporządekcałegoKosmo-
su-rozpadłysię.Odtądmogłyopieraćsiętylkonapewnejkonwencji,umo-
wie.Znaczenierealnezostałowyparteprzezsymboliczne.Niewzruszonaon-
giśpodstawazaczęłaulegaćrelatywizacjom.
Różnebywająkońceświata.Wodczuciuromantykówbyłonimutracone
centrum.Toteżgwałtownieposzukiwanonowego.Nadzieiupatrywanowza-
pomnianejtradycji,wkreacjachnowejmitologii,nowejreligijnościitd.Szu-
kanonowejzasady,któranapowrótuporządkujerozbityobrazprzestrzeni
wartości13.Obokczasuprzestrzeńjestprzecieżgłównymatrybutemludzkiego
bytu.Odnalezienieładuprzestrzeniduchowej(przestrzeniwartości)wieść
miałozarazemdoodnalezieniaswegomiejscawnowejprzestrzenifizycznej.
JednąztakichpróbzawieraFaustJohannaWolfgangaGoethego.Fau-
stycznakoncepcjadobraizłakwestionujeprosty,linearnyijednoznaczny
systemkoncepcjiśredniowiecznych.Bohaterdramatu,którywporządkuho-
ryzontalnym(ziemskim)wybieranajwyraźniejstronęlewą(paktzdiabłem,
uwiedzenieisprowokowaniesamobójstwaMałgorzaty,przyczynieniesiędo
śmierciparystaruszków),powinienautomatycznie-wedleporządkuwerty-
kalnego(metafizycznego)-podążyćwdół,kupotępieniu.Tegozresztąspo-
dziewasięjegoduchowyHopiekun”,Mefistofeles.WutworzejednakFaustzo-
stajezbawiony,bozłoniejesttuprzeciwieństwem,alejakąśczęścią(formą)
dobra.
12Formęzsyntetyzowanej,obrazowejiprzestrzennejnotatkiwprowadziłFeliksToma-
szewski:por.F.Tomaszewski,Magialektury.Interpretacjeutworówliterackichwszkole
średniej,Warszawa1990.Wniniejszejpracyposługujęsiętakąformąwizualizacjimateriału
problemowegolubsięgambezpośredniodorozwiązańTomaszewskiego.
13Por.M.Janion,Wobeczła,Chotomów1989,s.61.
