Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
strony,zupełnieodmiennakoncepcjaprzewidującamożliwośćporo-
zumieniazNiemcami.Oiletapierwszakoncepcjazyskiwaławkońcu
lat30.corazwięcejzwolenników,otylepodwalinytejdrugiejkoncepcji
stworzonezostałyjeszczewlatach1933–1934przezJózefaPiłsudskiego
ijegowiernegouczniaJózefaBecka.WówczaswobecodmowyFrancji
uczestniczeniawprewencyjnejwojnieprzeciwkoHitlerowiPiłsudski
zacząłforsowaćociepleniestosunkówzNiemcami.Przyjaznestosunki
miałypozwolićrealnieposzerzyćwpływyPolskinawschodzie.Wkon-
sekwencjiPolskamiaławzmocnićswojąpozycjęwobecbolszewickiej
Rosji:wielkiejantypatiiPiłsudskiego.PośmierciPiłsudskiegoBeck
mającmocnąpozycjępolitycznądążyłdozbliżeniaPolskizIIIRzeszą.
Zatakimrozwiązaniemprzemawiałychłodneracjepolityczne.Dla
IIIRzeszypaństwazachodubyłynieprzychylne,aleobliczalneira-
cjonalne.NatomiastPolskazawszebyłanieracjonalna.WocenieHitlera
prawdziwezagrożeniepolityczne,anawetmilitarnegroziłoze
Wschodu,zwłaszczawsytuacji,gdybydoszłodokonfliktuNiemiec
zZachodem.DlategoHitlernawet,gdyby—jaksięprzyjmuje—nie
chciałitakmusiałporozumiećsięzPolską,gdyżbyłaonakluczemdo
pozycjiIIIRzeszywEuropie.ZkoleiBeckwiedział,żewwypadku
konfliktuzbrojnegozNiemcaminiemamyżadnychszans,cowynikało
zogromnejróżnicywrozwojuipotencjaleobupaństw(chociażby
demograficznym).Tensamracjonalizmmówiłmurównież,żepodpi-
sanewlatachtrzydziestychukładyonieagresjinajpierwzRosjanami,
apóźniejzNiemcamibyłyrozwiązaniemtymczasowyminiemogą
trwaćwiecznie.WiedziałbowiemotymjużsamJózefPiłsudskistwier-
dzająckiedyś,że„Polskasiedziterazna2stołkach.Toniemożetrwać
długo.Musimywiedziećzktóregonaprzódspadniemyikiedy”.
TowłaśnieteprzekonaniaBeckaległyupodstawdalszegoszukania
porozumieniazNiemcami.
Jednakjesienią1938r.pozajęciuZaolziaBeckzacząłgwałtownie
tracićwpływywoboziesanacyjnym.Byłotospowodowaneofensywą
politycznąRydza-Śmigłego,mającegoaspiracjezostanianowymwo-
dzempaństwa.Narastającywkrajukultpolskiejarmiiipodsycana
antyniemieckośćwymuszałynanimdziałanie.Ówczesneproblemy
BeckadobrzeilustrująsłowabrytyjskiegodyplomatyFrankaSave-
ry’ego,któryzanotowałsłowanestoraludowcówWincentegoWitosa:
„GdańsktrzebaoddaćNiemcom,boniemożemyoniegorobićwojny,
10
