Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rasizmzostałnaukowosformułowany,jegopodstawytkwiłyjuż
wświadomościsamychBrytyjczyków.Klasierządzącejwykła-
danowprywatnychszkołach,żejeststworzonodorządzenia
światem.Takiemyśleniepowodowało,żeAnglosasipostrzegali
siebiejakorasęnadrzędną,któranieuchronniemusinieść
„cywilizację”nacjompodrzędnym.Brytyjskisposóbmyślenia
wdobiewiktoriańskiejzostałniewątpliwiewzmocnionyprzez
naukę.Prawiewszystkieteoriebrytyjskichuczonych,jakiezos-
tałysformułowanewodniesieniudoczłowieka,nobilitowały
rasębiałąjakowybranąprzezBoga.Jużw1799r.brytyjski
lekarzCharlesWhite(1728-1813)opublikowałswojąteorię,
wedługktórejEuropejczykstoiponadinnymirasami.White
konstatował:„KtopozaEuropejczykiemcharakteryzujesiętak
szlachetniesklepionągłową,wktórejzmieścićsięmożeażtyle
substancjimózgowej?”.Problematykąraszajmowałsięrównież
RobertKnox.Wopublikowanymw1850r.dziele„TheRacesof
Men.AFragment”stwierdzał,żeprzedstawicielirasniższych,
którenazywał„ciemnoskórymi”,niemożnaucywilizować,bo
niepozwalająnatoichnaturalnepredyspozycje.Przyjmując
takiezałożenie,Knoxjasnostwierdzał,żeichlos„jestprzypie-
czętowany”i„wszyscycodojednegomusząumrzeć”.Jednak
dopierowdrugiejpołowieXIXw.brytyjskanaukastopniowo
dochodziładouporządkowaniaproblematykirasowej.W1866r.
FrederickFarrar(1831-1903)dokonałpodziałuwszystkichras
naucywilizowane(aryjskaisemicka),częściowoucywilizowane
(Chińczycy—zahamowaniwrozwoju)irasydzikie,które
zawszeżyływniewiedzyinędzy.Dotejostatniejkategoriizali-
czyłm.in.IndianiMurzynów.Doprawdziwegouzasadnienia
ideologiionajlepszejbrytyjskiejrasieposłużyłyteorienaukowe
HerbertaSpencera(1820-1903)iKarolaDarwina(1809-1882),
twórcówewolucjonizmu—teoriiprzyjmującejzałożeniezmien-
nościpostępowegorozwojucałejrzeczywistości,takprzyrodni-
czej,jakispołecznej,orazwszystkichdziedzinżyciaipostę-
powania.Teoriaewolucjisformułowanaw1858r.przez
brytyjskiegoprzyrodnikaKarolaDarwinamówiła,żepewne
11
