Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI:ConazywamyzakłademPascala?
jegospadkobiercy.Większośćtegooryginalnegowformierękopisu
zachowałasiędodziś.Uchroniłosiętakżekilkaniebudzącychwątpli-
wościcodoswojejautentycznościfragmentów,którePascalpodyktował
osobomzwłasnegootoczenia12.
Trudnojednoznacznieustalić,jakiukładMyślijestnajbliższyinten-
cjiichautora.Kolejneedycje-zktórychzanajważniejszenależyuznać
wydania:nPort-Royal”(1670),Woltera(1778),Armanda-Prospera
Faugère’a(1844),LéonaBrunschvicga(1897,1904),Jacques’aChevaliera
(1925),LouisaLafumy(1951),PhilippeSelliera(1976)-różniąsiępod
wielomawzględami.Zakażdymrazemredaktormusiałzadecydować,
jakiefragmenty13iwjakimukładziewłączyćdotomu.
PrzedstawionetukontrowersjewokółukładuMyśli,azatemiumiej-
scowieniawnichargumentacjidotyczącejistnieniaBoga,zpewnością
mogłybystaćsięprzedmiotemniejednegoobszernegoopracowania.
Koncepcjaprzedstawionychwniniejszejpracybadańniewymagajedno-
znacznegorozstrzygnięciaproblemówtegotypu.Tymniemniejanaliza
treścizakładuPascalawielokrotnienawiązywaćbędziedocałokształtu
poglądówfrancuskiegofilozofa,którychnajpełniejszywyrazznajdujesię
właśniewMyślach.StrukturanajważniejszejksiążkiPascalamazazwy-
czajpostaćdychotomiczną,zgodnieztreściąjednegozfragmentów:
nCzęśćpierwsza:NędzaczłowiekabezBoga.Częśćdruga:Szczęśliwość
człowiekazBogiem.Albo:Częśćpierwsza:Iżnaturajestskażona,przez
samąnaturę.Częśćdruga:IżistniejeOdkupiciel,przezPismo”14.Konse-
kwencjątakiegopodziałupowinnobyć,jaksięwydaje,oddzielenieanaliz
12Por.ibidem,s.12-13.
13Niejestłatwoprecyzyjnieustalićichliczbę.NiektórezapisyPascalamają
jedyniecharakternotatekizapewnewzachowanejpostacinieznalazłybysięwprzy-
gotowywanymdziele.Sąrównieżpartietekstuzawierającewyraźnepowtórzenia
idlategoniektórzyredaktorzypostanowiliwswychwydaniachnadaćwybranym
fragmentomformęwariantową.Niemożnateżwykluczyćkoniecznościuzupełnienia
MyślinowoodkrywanymiurywkamiautorstwaPascala-przykładowo,w1962roku
przedstawionokilkanaścienieznanychdotychczasfragmentów(por.B.Pascal:Roz-
prawyilisty…,s.315-319),którychautentyczność,awkonsekwencjiizasadnośćwłą-
czeniadodzieławymagawielostronnychbadań.Por.M.Tazbir:Przypisy…,s.432-
433.
14B.Pascal:Myśli…,73.PrzypisydoMyśliniekierujądostron,aledonumeru
fragmentuwopisanymjużwydaniudzieła.
