Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
PODSTAWOWEKONCEPCJEOBLICZANIA
ZYSKUWPRZEKROJUMIĘDZYNARODOWYM
1.1.Zyskjakokategoriaekonomii,finansówirachunkowości
whistorycznejperspektywie
Kategoriazyskustanowiłanaprzestrzeniwiekówprzedmiotrozważańwielu
myślicieli,filozofówibadaczy.Szczególnieinteresowalisięniąekonomiści
czyksięgowi,określającją,interpretującioceniającnaróżnesposoby.Według
A.Smithazyskinależyzdefiniowaćjakodochódkapitalistycznegoprzedsiębiorcy
zkapitału,któryjestwykorzystanydozatrudnieniapracowników,zakupumaszyn
iwytworzeniaproduktów,którenastępniesprzedajenarynku[Marchal1951].
Późniejsiautorzy(międzyinnymiwspółcześnineoklasyczniteoretycy)dokonali
podziałuzyskuwedługkoncepcjizaproponowanejprzezA.Smitha.Jakoosobny
elementtraktowalioniodsetki,którestanowiływynagrodzeniezaużyczony
kapitałdlaprzedsiębiorcy,ipłace,któreoznaczaływynagrodzeniewypłaconeza
zarządzanieczynnikamiprodukcji.Wynagrodzeniezakapitałiwynagrodzenieza
zarządzaniebyłyzatemwyraźnierozdzielane[Marchal1951].
Wokresiemerkantylizmuzyskbyłutożsamianyznagrodądlawłaścicieli
przemysłuikupców.Indywidualnezyskibyływopiniitakichmyślicieli,jak
S.Hales,F.Bacon,G.Malynes,E.Misselden,J.Locke,D.NorthiJ.Steuart,spo-
łeczniekorzystne[Ehrlich1955].Możliwośćgenerowanianadwyżkifinansowej
byładźwigniąrozwojuhandluorazprzemysłu.G.Malynes,T.Mun,L.Child,
M.Cary,W.DavenantandiJ.Steuartuważali,żeosobistezyskiprzedsiębior-
cówizyskiwramachdanegopaństwapowinnybyćrozgraniczone.N.Barbon
twierdził,żezyskiprzedsiębiorstwsągenerowanenakońcuokresuhandlowego.
J.Steuartpodkreślał,żezyskijednosteknależyobliczyćjakoróżnicęmiędzy
cenąsprzedażyakosztemprodukcji[Ehrlich1955].
WedługH.B.Ehrlicha[1955]wokresiemerkantylizmuzagłówneźródło
dobrobytuuważanokrajowemanufakturyirolnictwo.Zanajistotniejszyczynnik
