Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SZKOŁA
PawełSłaniadzieciństwospędziłwrodzinnejmiejscowości.Niestetyotymokresiejegożyciawiemy
najmniej.Jakkażdedzieckomusiałgdzieśrozpocząćswojąedukację.Ówczesnysystemprzewidywał
8-letniobowiązekszkolny,alepoukończeniuczterechklasszkołypowszechnej(podstawowej)uczeń
mógłkontynuowaćnaukęwgimnazjumpodwarunkiem,żezdałegzaminwstępny.Nabaziedostęp-
nychinformacjimożnaustalić,żePawełSłaniaskorzystałwłaśnieztejmożliwości.Naukęrozpoczął
wjednejzpiekarskichszkółpowszechnychwrokuszkolnym1918/1919.Poczterechlatach(wroku
szkolnym1922/1923)zostałprzyjętydopierwszejklasyPaństwowegoGimnazjumMęskiegowTar-
nowskichGórach.
Należyzwrócićuwagę,żepocząteknaukiPawłaSłaniprzypadłnaburzliwyokreskońcaIwojny
światowejorazniepewnegolosuGórnegoŚląska,októrytoczyłsięspórpomiędzyPolskąiNiemca-
mi,nafronciezarównodyplomatycznym,jakiwojskowym.Kwestiagórnośląska,któradotyczyła
takżePiekarŚląskich,adokładniejgminbędącychwówczasjeszczeodrębnymijednostkamisamo-
rządowymi(NiemieckiePiekary,Szarlej,Brzozowice,Kamień,BrzezinyŚląskie,DąbrówkaWielka,
KozłowaGóra),byłaskomplikowanymprocesemhistorycznymrzutującymnarelacjepolsko-nie-
mieckienapoczątkulat20.XXwieku.
PawełSłaniawokresiepowstańśląskichiplebiscytubyłjeszczedzieckiemimógłjedyniezdaleka
obserwować,jakprzyurnachplebiscytowych,nawiecachpolitycznychipoobustronachbarykad
ścieralisiędotychczasowisąsiedzi,bliżsiidalsikuzyni,koledzyzeszkołyigórnicymówiącyzarówno
DSzczęśćBoże”,jakiDGlückauf”.
W1922rokuniebyłojeszczewPiekarachgimnazjum,atylkojegoukończeniepozwalałouzy-
skaćmaturę.Pierwszaszkołategotypupowstaław1924rokupodnazwąKlasyczneGimnazjumKo-
munalnewSzarlejuprzyobecnejul.Szpitalnej.WchwiligdyPawełSłaniaosiągałwiekgimnazjalny,
miałdodyspozycjidwieszkołypołożonenajbliżej:wBytomiulubwTarnowskichGórach.Ponieważ
Bytom(wówczasBeuthen)leżałponiemieckiejstronie(pierwszepolskiegimnazjumpowstałotam
dopierow1932roku),naturalnymwyborembyłyTarnowskieGóry,którepodobniejakPiekary
znalazłysięwgranicachIIRzeczpospolitejPolskiejw1922roku.
PawełSłaniarozpocząłnaukęwPaństwowymGimnazjumMęskimwTarnowskichGórach26
1września1922roku.Szkołaznajdowałasię14kmodjegodomu.Mieściłasięwokazałymgmachu
oddanymdoużytkuw1874rokunapotrzebyówczesnejśredniejszkołyrealnej(niem.Realschule).
Trzykondygnacyjnaneorenesansowabudowlazawierała9pracowniorazimponującąaulęopo-
wierzchni180m2.Wbudynkuznajdowałysięrównieżmieszkaniadladyrektora,woźnego,palacza
orazbiblioteka.Gmachszkoływyposażonybyłwinstalacjęwodociągową,elektrycznąorazgazową.
Ztyłuszkołyusytuowanabyłasalagimnastyczna27.Od1923rokuplacówkaposiadałatakżeinternat
dlamłodzieżyspozamiastawkonwikciebiskupim.Niewykluczone,żePawełSłaniakorzystałzinter-
natu,alemógłteżdojeżdżaćcodzienniedoszkołypociągiemlubautobusem.
Tarnogórskiegimnazjumreprezentowałowokresiemiędzywojennymwysokipoziom,aówcze-
snamaturastanowiłaospołecznejnobilitacjiipozwalałaabiturientomkontynuowaćnaukęnauczel-
niachwyższych.PawełSłaniawywodzącysięzwielodzietnejiniezamożnejrodzinymusiałodznaczać
siędużądeterminacją,skorowybrałwłaśnietakąścieżkęswojejedukacji.
Naukawprzedwojennymgimnazjumtrwała8lat.PawełSłaniauczęszczałdoklasyzprzeszło
30innymiuczniami.Wzachowanychźródłachmożemym.in.odczytać,żewrokuszkolnym
26ObecnieznajdujesiętamIILiceumOgólnokształcąceim.StanisławaStaszicaprzyul.Piłsudskiego1.
27M.Barski,HistoriaIILiceumOgólnokształcącegowTarnowskichGórach,
https://www.tg.net.pl/historia/artykuly/lo-staszica(dostęp11.03.2022).
31
