Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
EwaKalinowska
wpraktyceniedążądoniczegoinnegoniżdozmianymentalnościiustanowienia
stosunkówspołecznychirodzinnychopartychorównośćiwzajemneposzanowa-
niewykonywanejpracy.
SamterminMfeminizm”jestbardzoczęstonieobecnyiświadomieodrzucany
przezAfrykankipodejmującedziałanianarzeczzmianymiejscairolikobietwtra-
dycyjnychspołeczeństwachludówafrykańskich.Pojęciefeminizmu,jakowyrosłe
nagruncieideologiiświatazachodniego(parexcellenceobcego),jestuważaneza
nieprzystającedohistorycznych,kulturowychispołecznychwarunkówafrykań-
skich53.Wartonadmienić,żenawetwśródtradycyjnychludów,płećnigdynie
byłajedynymidecydującymkryteriumokreślającymrolespołeczne,ważnybył
wiekistatuswdanejgrupie.
Ponadto,badaczkiiaktywistkiafrykańskiedokonująrozróżnienianaruchy
kobiece(mouvementsféminins)iruchyfeministyczne(mouvementsféministes).Pod-
kreślająjednocześnie,żetepierwszemajądługątradycjęorazżebyływidoczne
równieżwśródkobietniewykształconych54.
Wzwiązkuztymzaznaczasięniekiedydośćmocnokrytykafeministycznych
ruchówzachodnich55jakonapastliwychinarzucającychswojąwizjęproblemów
kobiet,cojestpostrzeganewAfrycejakoswoistyimperializmintelektualny,lub
teżnowywyrazneokolonializmu56.
Feministkiafrykańskie,konsekwentniepodkreślająceodmiennośćwłasnejideiodidei
feminizmueuropejskiego,zarzucająfeministkomZachoduoperowaniedualizmami:
dom–praca,rodzina–działalnośćpubliczna,tradycja–nowoczesność,natura–kul-
tura,uważającjezapozbawioneuniwersalności,bowyrosłewwarunkacheuropejskich
ijakorezultatmyślioświeceniowej.Binarneopozycjenieuwzględniająstosunkówspo-
53Por.Liengagementauféminin,w:MCulturesSud–NotreLibrairie”,nr172,janvier–mars2009.Cf.
O.Oyèwumi(ed.),AfricanWomen&Feminism.ReflectingonthePoliticsofSisterhood,Trenton,AfricaWorld
Press,2003.
54F.Sow/C.Verschuur,Féminismesdécoloniaux,GenreetDéveloppement.MouvementsféministesenAf-
rique,w:MRevueTiersMonde”,nr209(2012/1),s.145–160,www.cairn.info/revue-tiers-monde-2012-
1-page-145.htm(dostęp:11.06.2019).
55L.LemAtanga,Africanfeminism?,s.303–304,w:red.L.LemAtanga/E.ElleceSibonile/
L.Litosseliti/J.Sunderland,GenderandLanguageinSub-SaharanAfrica:Tradition,StruggleandChange,Am-
sterdam,JohnBenjaminsPublishingCompany,2013,www.researchgate.net/publication/248706957
(dostęp:8.04.2020).
56Analizawypowiedziiopiniifeministekzachodnichiafrykańskichwykazujeniekiedywzajemne
niezrozumienie:AfrykankizarzucająEuropejkomujednoliconąwizjęsytuacjikobietiniebraniepoduwa-
gęspecyfikihistorycznejikulturowejAfryki,leczsameniezawszedostrzegająróżnorodnośćfeminizmów
zachodnich.Możnabyzatemsformułowaćopinię,iżspórpomiędzyfeministkamizachodnimiiafrykań-
skiminiemapodstawmerytorycznych,leczżewynikawznacznejmierzezestereotypowychwyobrażeń
dot.feminizmówzachodnichoraz,zdrugiejstrony,uniformizowaniaobrazukobietafrykańskich.
