Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jednakówfortmożebyćzarazemmostem?Wartouważnieprzeczytaćesej
Heideggeraizastanowićsię,cowjegomowiebyłobynajbliższeobrazowi
fortu?Owymmiejscempośrednim,którewyprowadzićmożefortwstronę
mostu,jestzagroda.OniejpięknieipoetyckomówiHeidegger:
PomyślmyprzezchwilęojakiejśzagrodziewSchwarzwaldzie,którąjeszczeprzed
dwustulatybudowałochłopskiezamieszkiwanie.Domurządziłatumocotwie-
raniarzeczydlaprostotyZiemiiNieba,IstotBoskichiŚmiertelnych.Postawiła
onazagrodęnaosłoniętymodwiatru,południowymzboczugóry,pośródhal,
wpobliżuźródła.Dałamuszerokoskrzydłygontowydach,stosownieukośny,by
mógłudźwignąćciężaryśniegu,niskoopadający,byochronićizbyprzedburzami
wdługiezimowenoce.Niezapomniałaokąciezeświętymiobrazaminadwspól-
nymstołem,przyznaławizbachuświęconemiejscepołogowiindrzewuumar-
łych”(Totenbaum)–takwtamtychstronachnazywajątrumnę–witensposób
różnymporomżyciawytoczyłapodjednymdachemtorichwędrówkiprzezczas.
Zagrodętęzbudowałorękodzieło,któresamomiałoźródłowzamieszkiwaniu
iużywajeszczeswychnarzędziiprzyborówjakorzeczy42.
OpisHeideggerajestwistocieopisemfortuifortyfikacji,botakmusiano
myślećodomuwczasach,kiedydopierouczonosięformżyciaosiadłe-
go,kiedyzamiastwędrowaćniczymnomadzizdecydowanosięwjednym
miejscuzamieszkać.Wyrazemtegomieszkaniabyłazagroda,którejpolski
rdzeńwywodzisięodsłowagrodzić–stądteżgród(pierwotnanazwadla
średniowiecznej,rycerskiejwarownejsiedziby,aleimiasta,którezpodgro-
dziatworzyłosięwrazzrozwojemśredniowiecznejkomunikacjiiwymiany
dóbr).nZagroda”teżmówi,żejesttoprzestrzeńnogrodzona”,żemaona
swojągranicę.Czegogranicęwyznaczaogrodzeniegrodu,podgrodziaiza-
grody?Jesttogranicazamieszkiwaniarozumianegojakoprzeżywaniewol-
ności.DoskonaleująłtoHeidegger:
Lecznaczympolegaistotazamieszkiwania?Posłuchajmyrazjeszcze,conam
mówimowa:starosaksońskiewuon,gockiewunianoznaczają,podobniejakstare
słowobauen(budować):pozostawanie,przebywanie.Alegockiewunianmówi
wyraźniej,jakdoświadczanejesttopozostawanie.Wunianznaczy:byćzaspo-
kojonym,wprowadzonymwspokój,pozostawaćwnim.SłowoFriede(spokój,
pokój)oznaczadasFreie(wolnaprzestrzeń,przestworza),dasFrye,afrytotyle,
co:strzeżonyprzedszkodąizagrożeniem,strzeżonyprzedłtzn.zachowywany.
Freien[uwolnić,dawne,dziśjużnieużywaneznaczenie–przyp.tłum.]oznacza
42
M.Heidegger,Budowaćł,s.333.
27
